Print Friendly, PDF & Email

The measure is available in the following languages:

LIGJPËR BARAZINË GJINORE NË SHOQËRI

(Nr.9970, datë 24.7.2008)

 

Në mbështetje të neneve 78 dhe 83 pika 1 të Kushtetutës, me propozimin e Këshillit të Ministrave,

 

K U V E N D I

I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË

VENDOSI:

 

PJESA I

DISPOZITA TË PËRGJITHSHME

 

Neni 1

Objekti

Ky ligj rregullon çështjet themelore të barazisë gjinore në jetën publike, të mbrojtjes dhe trajtimit të barabartë të grave e burrave, për mundësitë dhe shanset e barabarta për ushtrimin e të drejtave, si dhe për pjesëmarrjen e ndihmesën e tyre në zhvillimin e të gjitha fushave të jetës shoqërore.

 

Neni 2

Qëllimi

Qëllimi i këtij ligji është:

a) të sigurojë mbrojtje efikase nga diskriminimi për shkak të gjinisë dhe nga çdo formë sjelljeje, që nxit diskriminimin për shkak të gjinisë;

b) të përcaktojë masa për garantimin e mundësive të barabarta ndërmjet grave e burrave, për të eliminuar diskriminimin e bazuar në gjini, në çfarëdo forme me të cilën shfaqet;

c) të përcaktojë përgjegjësitë e autoriteteve shtetërore, qendrore dhe vendore, për të hartuar dhe zbatuar aktet normative, si dhe politikat që mbështesin zhvillimin dhe nxitjen e barazisë gjinore në shoqëri.

 

Neni 3

Parimet themelore

  1. Ky ligj bazohet në parimin e barazisë e të mosdiskriminimit dhe në parimet e tjera, të sanksionuara nga Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, nga konventa “Për eliminimin e të gjitha formave të diskriminimit ndaj gruas”, si dhe nga të gjitha aktet e tjera ndërkombëtare, të ratifikuara nga Republika e Shqipërisë.
  2. Dispozitat e këtij ligji nuk duhet të interpretohen apo zbatohen në mënyrë që të kufizojnë apo reduktojnë garancitë për arritjen e barazisë gjinore, të shprehura në aktet ndërkombëtare të ratifikuara nga Republika e Shqipërisë, acquis communautaire të Bashkimit Europian, konventa “Për eliminimin e të gjitha formave të diskriminimit ndaj gruas”.

 

Neni 4

Përkufizime

Në këtë ligj termat e mëposhtëm kanë këto kuptime:

  1. “Barazi gjinore” është pjesëmarrja e barabartë e femrave dhe e meshkujve në të gjithat fushat e jetës, pozita e barabartë ndërmjet tyre, mundësi e shanse të barabarta, për të gëzuar të drejtat dhe për të përmbushur detyrimet në shoqëri, duke përfituar njëlloj nga arritjet e zhvillimit të saj.
  2. “Përkatësi gjinore” janë mundësitë dhe atributet shoqërore, të lidhura me të qenit femër apo mashkull, si dhe marrëdhëniet ndërmjet tyre.
  3. “Diskriminim për shkak të gjinisë” është çdo dallim, përjashtim ose kufizim mbi baza gjinore, që ka për qëllim ose për pasojë dëmtimin, mosnjohjen, mosgëzimin dhe mosushtrimin, në mënyrë të barabartë, nga secila gjini, të të drejtave të njeriut dhe lirive të parashikuara në Kushtetutë dhe në ligje, në fushat politike, ekonomike, shoqërore, kulturore e civile.
  4. “Integrim gjinor” është procesi që zhvillohet ndërmjet femrave dhe meshkujve, si një proces që nuk i përket vetëm njërës gjini si grup i veçuar, por shoqërisë në tërësi. Si i tillë, integrimi gjinor është rruga për arritjen e barazisë gjinore në shoqëri, nëpërmjet përfshirjes së perspektivës së secilës nga gjinitë në të gjitha proceset ligjvënëse, politikëbërëse, planifikuese, zbatuese e monitoruese.
  5. “Përfaqësim i barabartë gjinor” është përfaqësimi i secilës prej gjinive me jo më pak se 30 për qind në një institucion, në nivel drejtues, organ të emëruar, parti politike.
  6. “Masa të veçanta të përkohshme” janë masat e ndërmarra nga organet shtetërore, që synojnë përshpejtimin e vendosjes së barazisë faktike ndërmjet femrave dhe meshkujve në shoqëri.
  7. “Nëpunës që merret me çështjet e barazisë gjinore” është punonjësi i administratës publike, qendrore apo vendore, i cili ka formim dhe njohuri të posaçme në fushën e barazisë gjinore dhe ia kushton kohën e punës arritjes së barazisë gjinore dhe integrimit gjinor në sektorin apo territorin që mbulon.
  8. “Punë me vlerë të barabartë” është veprimtaria e paguar, e cila, e krahasuar me të njëjtët tregues ose njësi matëse të një veprimtarie tjetër, pasqyron njohuritë e ngjashme ose të barabarta dhe aftësitë profesionale në realizimin e një sasie të barabartë dhe të përafërt të përpjekjeve fizike e intelektuale.
  9. “Ngacmim për shkak të përkatësisë gjinore” është çdo formë sjelljeje e padëshiruar, që lidhet me gjininë e një personi dhe ka për qëllim dhe/ose sjell si pasojë cenimin e dinjitetit personal ose krijimin e një mjedisi kërcënues, armiqësor, poshtërues, përçmues apo fyes.
  10. “Shqetësim seksual” është çdo formë e padëshiruar sjelljeje, e shprehur me fjalë ose veprime fizike dhe simbolike, me natyrë seksuale, e cila ka për qëllim ose sjell si pasojë cenimin e dinjitetit personal, në mënyrë të veçantë kur krijon një mjedis kërcënues, armiqësor, poshtërues, përçmues apo fyes.

 

Neni 5

Zbatimi i ligjit

  1. Ky ligj mbron nga diskriminimi për shkak të gjinisë të gjithë personat, që jetojnë dhe qëndrojnë në territorin e Republikës së Shqipërisë.
  2. Shtetasit shqiptarë, me banim të përkohshëm ose të përhershëm jashtë kufijve të Republikës së Shqipërisë, gëzojnë mbrojtjen, që ofron ky ligj, në marrëdhëniet me organet shtetërore shqiptare.
  3. Personat fizikë e juridikë të huaj, me banim, vendqëndrim apo seli jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë, gëzojnë mbrojtjen, që ofron ky ligj, në marrëdhëniet me organet shtetërore shqiptare.

 

Neni 6

Ndalimi i diskriminimit për shkak të gjinisë

  1. Çdo trajtim më pak i favorshëm i një personi për shkak të gjinisë, në krahasim me trajtimin që i bëhet, i është bërë ose do t’i bëhej një personi të gjinisë tjetër, në një situatë të ngjashme, përbën diskriminim të drejtpërdrejtë për shkak të gjinisë dhe ndalohet.
  2. Hartimi, zbatimi, nxitja dhe krijimi i dispozitave, kushteve, kritereve apo praktikave, në dukje neutrale, por që sjellin vendosjen në një situatë më pak të favorshme të një personi të njërës gjini, krahasuar me personat e gjinisë tjetër, përbën diskriminim të tërthortë për shkak të gjinisë dhe ndalohet. Nga ky ndalim bëjnë përjashtim rastet kur këto dispozita, kushte, kritere apo praktika justifikohen nga një qëllim i përligjur dhe mjetet apo rrugët për arritjen e këtij qëllimi janë të nevojshme dhe të përshtatshme.

 

Neni 7

Masat e nevojshme për sigurimin e barazisë gjinore

Për sigurimin e barazisë gjinore dhe eliminimin e diskriminimit për shkak të gjinisë, organet shtetërore, në bazë të kompetencave të tyre:

  1. Sigurojnë, përmes masave legjislative ose me mjete të tjera të përshtatshme, zbatimin praktik të parimit të barazisë gjinore.
  2. Sigurojnë, përmes masave legjislative ose me mjete të tjera të përshtatshme, të shoqëruar edhe me sanksione, kur është rasti, ndalimin e çdo diskriminimi për shkak të gjinisë.
  3. Sigurojnë, përmes rregullimeve ligjore dhe nënligjore ose me mjete të tjera të përshtatshme, ndryshimin ose shfuqizimin e çdo akti ligjor, zakoni apo praktike, që përbën diskriminim për shkak të gjinisë.
  4. Marrin të gjitha masat e përshtatshme, për të krijuar lehtësitë e nevojshme e të përligjura objektivisht, për mundësi të barabarta dhe akses të barabartë për të dyja gjinitë.
  5. Sigurojnë, përmes institucioneve publike dhe gjykatave kombëtare, mbrojtjen efektive të të dyja gjinive ndaj çdo veprimi diskriminues.

 

Neni 8

Masat e veçanta të përkohshme

  1. Masat e veçanta të përkohshme përfshijnë kuotat për të arritur përfaqësim të barabartë gjinor, rritjen e pjesëmarrjes së gjinisë më pak të përfaqësuar në vendimmarrje dhe në jetën publike, fuqizimin ekonomik dhe të pozitës së personave të secilës gjini në fushën e punës, përmirësimin në mënyrë të barabartë të nivelit arsimor, si dhe masa të tjera në çdo fushë, ku personat e njërës gjini nuk gëzojnë pozitë të barabartë me personat e gjinisë tjetër.
  2. Nuk përbëjnë diskriminim për shkak të gjinisë rastet kur organet shtetërore marrin masa të veçanta të përkohshme, përfshirë edhe dispozita ligjore, që synojnë përshpejtimin e vendosjes së barazisë faktike ndërmjet femrave dhe meshkujve. Këto masa duhet të pushojnë së ekzistuari sapo të jenë arritur objektivat e barazisë gjinore, për të cilat janë krijuar.

 

Neni 9

Masat e veçanta

Nuk përbëjnë diskriminim për shkak të gjinisë rastet kur shteti merr masa të veçanta, përfshirë edhe dispozita ligjore, që synojnë:

a) mbrojtjen e posaçme të grave gjatë shtatzënësisë dhe lindjes, të nënave të reja, si dhe të prindërve të rinj, për shkak të lindjes natyrore ose të adoptimit të fëmijës, duke krijuar kushte për mbrojtjen dhe lehtësimin e tyre në punë; në sigurimet shoqërore e ndihmat sociale; në sigurimin e ndihmës së nevojshme shëndetësore për nënën dhe fëmijën; në sigurimin dhe nxitjen e sistemit të shërbimeve sociale, duke favorizuar zhvillimin e rrjetit të çerdheve e kopshteve;

b) lehtësimin e ndihmën për personat, që kanë përgjegjësi të veçanta në familje, për shkak të përkujdesjes së përditshme ndaj anëtarëve të paaftë të familjes, për shkak të moshës, paaftësisë fizike apo mendore ose për shkaqe të tjera paaftësie.

c) kufizimet për të punuar në disa sektorë të punëve të rënda dhe të rrezikshme për gratë shtatzëna dhe ato me fëmijë në gji. Këto kufizime do të rishikohen periodikisht, në varësi të njohurive shkencore e teknike dhe sipas nevojave që paraqiten.

 

PJESA II

ORGANET PËRGJEGJËSE PËR MBARËVAJTJEN E BARAZISË GJINORE

DHE DETYRAT E TYRE

 

Neni 10

Këshilli i Ministrave

  1. Këshilli i Ministrave miraton strategjinë kombëtare dhe planin e veprimit për arritjen e barazisë gjinore në Shqipëri.
  2. Projektligjet e përgatitura nga Këshilli i Ministrave, që i paraqiten Kuvendit për miratim, nëse është rasti, duhet të shoqërohen edhe me një vlerësim të efekteve për secilën gjini.

 

Neni 11

Këshilli Kombëtar i Barazisë Gjinore

  1. Këshilli Kombëtar i Barazisë Gjinore është organ këshillimor që ngrihet me urdhër të Kryeministrit, me propozim të ministrit që mbulon çështjet e barazisë gjinore. Përbërja e tij miratohet mbi bazën e përfaqësimit të barabartë, sipas përkatësisë gjinore.
  2. Këshilli Kombëtar i Barazisë Gjinore kryesohet nga ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore dhe në përbërje ka dhjetë përfaqësues të përcaktuar nga Qeveria dhe tre nga shoqëria civile. Përfaqësuesit nga shoqëria civile duhet të jenë shtetas shqiptarë, me arsim të lartë dhe të njohur, për shkak të veprimtarisë së tyre në fushën e barazisë gjinore.
  3. Mandati i anëtarëve të Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore është 4 vjet, me të drejtë riemërimi, me përjashtim të anëtarëve që janë zgjedhur për shkak të detyrës. Në çdo rast, ripërtëritja e të gjithë anëtarëve të këshillit në të njëjtën kohë ndalohet.
  4. Rregullat procedurale të funksionimit të Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore, si dhe shpërblimi i anëtarëve të tij miratohen nga Këshilli i Ministrave në Rregulloren e Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore.

 

Neni 12

Detyrat e Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore

Detyrat e Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore janë:

a) këshillon Qeverinë për përcaktimin e drejtimit të politikave shtetërore për barazi gjinore, me përjashtim të çështjeve që merren në shqyrtim nga Këshilli Kombëtar i Punës. Për çështje të një rëndësie të veçantë, Këshilli Kombëtar i Barazisë Gjinore mund të zhvillojë mbledhje të përbashkëta me Këshillin Kombëtar të Punës;

b) siguron integrimin gjinor në të gjitha fushat, sidomos në ato politike, shoqërore, ekonomike dhe kulturore;

c) i propozon Këshillit të Ministrave programet kryesore për nxitjen dhe arritjen e barazisë gjinore në Shqipëri;

ç) vlerëson gjendjen konkrete të barazisë gjinore në vend, duke dalë me udhëzime për strukturën e çështjeve të barazisë gjinore në ministrinë që mbulon çështjet e barazisë gjinore, si dhe propozime e rekomandime për Qeverinë, për përmirësimin e gjendjes;

d) miraton raportin vjetor për çështjet e barazisë gjinore të ministrisë që mbulon çështjet e barazisë gjinore.

 

Neni 13

Autoriteti shtetëror përgjegjës për zbatimin e ligjit dhe të programeve shtetërore për barazinë gjinore

Autoriteti shtetëror përgjegjës për zbatimin e këtij ligji, si dhe të programeve shtetërore për barazinë gjinore është ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore.

Ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore:

a) zbaton dhe mbikëqyr zbatimin e këtij ligji, strategjisë kombëtare dhe planit të veprimit për arritjen e barazisë gjinore, si dhe të detyrimeve ndërkombëtare të Republikës së Shqipërisë në fushën e barazisë gjinore;

b) i propozon Këshillit të Ministrave ndryshime ligjore e nënligjore, nënshkrimin e akteve ndërkombëtare në fushën e barazisë gjinore dhe të të drejtave të grave, si dhe ndërmarrjen e masave të tjera, që synojnë të zhdukin dallimet ndërmjet gjinive në gëzimin e të drejtave dhe ofrimin e mundësive, pasi këshillohet me Këshillin Kombëtar të Barazisë Gjinore;

c) bashkëpunon dhe u ofron mbështetje organizatave jofitimprurëse, aktive në fushën e barazisë gjinore;

ç) organizon edukimin dhe përgatitjen profesionale të nëpunësve për çështjet e barazisë gjinore;

d) ndërton mekanizmat e mbledhjes së statistikave, të ndara sipas gjinisë, në bashkëpunim me Institutin e Statistikave dhe me institucionet e tjera shtetërore, si dhe mbikëqyr mbledhjen dhe përpunimin e tyre;

dh) organizon grumbullimin, analizën dhe përhapjen e informacionit për problemet e përkatësisë gjinore;

e) vetë ose në bashkëpunim me institucione të tjera, ndërton dhe realizon veprimtari për edukimin, trajnimin, informimin dhe ndërgjegjësimin e qytetarëve, si dhe punonjësve e funksionarëve të administratës publike e sistemit gjyqësor mbi konceptin e barazisë gjinore, mosdiskriminimin e gruas, eliminimin e stereotipave gjinorë, kuptimin e drejtë të rolit të femrës e të mashkullit, të nënës e të babait në familje dhe shoqëri;

ë) brenda tremujorit të parë të çdo viti, i paraqet Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore raportin e vitit paraardhës për veprimtarinë e realizuar, ecurinë e punës për arritjen e barazisë gjinore, problemet e hasura dhe rrugët për kapërcimin e tyre;

f) organizon mbledhjet e Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore dhe përgatit materialet, aktet dhe dokumentet e nevojshme që paraprijnë ose pasojnë këto mbledhje.

Institucionet shtetërore, në nivel qendror dhe vendor, kanë detyrimin ligjor për të bashkëpunuar me ministrin përkatës, për shkëmbimin e informacionit dhe lehtësimin e përmbushjes së funksionit të tij. Për këtë qëllim, në çdo ministri emërohet një nëpunës që merret me çështjet e barazisë gjinore.

Ministri realizon detyrat e përcaktuara në pikën 2 të këtij neni, si dhe mbikëqyr veprimtarinë për çështjet e barazisë gjinore nëpërmjet strukturës që ai ka për këtë qëllim. Drejtuesi i kësaj strukture drejton këtë veprimtari, si dhe e përfaqëson strukturën në marrëdhëniet me të tretët.

Ministria për çështjet e barazisë gjinore ka burime financimi:

a) Buxhetin e Shtetit;

b) donatorë të ndryshëm.

 

Neni 14

Organet e qeverisjes vendore

  1. Organet e qeverisjes vendore bashkëpunojnë me organet e qeverisjes qendrore për zbatimin e legjislacionit dhe politikave shtetërore për barazinë gjinore.
  2. Organet e qeverisjes vendore bashkëpunojnë ngushtë me organizatat jofitimprurëse për arritjen e barazisë gjinore në fusha të ndryshme, në territorin që mbulojnë.
  3. Organet e qeverisjes vendore kryejnë mbledhjen dhe përpunimin e statistikave vendore, të ndara sipas gjinisë.
  4. Organet e qeverisjes vendore emërojnë një ose disa nëpunës vendorë, që merren me çështje të barazisë gjinore, pranë tyre.

 

PJESA III

PJESËMARRJA E BARABARTË GJINORE NË PROCESIN

E VENDIMMARRJES

 

Neni 15

Pjesëmarrja në procesin e vendimmarrjes

Përfaqësimi i barabartë gjinor në të gjitha organet e pushtetit legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqësor dhe në institucionet e tjera publike arrihet kur:

a) sigurohet përfaqësim në masën mbi 30 për qind për secilën gjini, përfshirë edhe në organet e tyre drejtuese;

b) sigurohet respektimi në mënyrë të njëjtë për secilën gjini i procedurave dhe kritereve të konkurrimit, gjatë emërimit në këto organe;

c) sigurohet përfshirja mbi 30 për qind e secilës gjini në listën e kandidatëve për zgjedhjet në organet përfaqësuese vendore;

ç) sigurohet përfshirja jo më pak se 30 për qind e secilës gjini në listën e kandidatëve të paraqitur nga partitë politike për sistemin proporcional për zgjedhjet e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë;

d) sigurohet përfshirja mbi 30 për qind të secilës gjini në organet administruese të procesit të zgjedhjeve qendrore dhe vendore.

Partitë politike përcaktojnë mënyrat dhe masat për të përmbushur kërkesat e përcaktuara në pikën 1 të këtij neni.

Partitë politike paguajnë një gjobë deri në një të dhjetën e fondit shtetëror për financimin e fushatës zgjedhore, nëse shkelin dispozitat e këtij neni, deri në ndreqjen e shkeljes.

 

PJESA IV

MBROJTJA DHE TRAJTIMI I BARABARTË, NË BAZË TË PËRKATËSISË GJINORE, NË MARRËDHËNIET E PUNËS

 

Neni 16

Detyrimet e punëdhënësit në marrëdhëniet e punës

Punëdhënësi dhe çdo individ, që vepron në emër dhe për llogari të tij, me cilësinë e ndërmjetësit, të agjentit apo të përfaqësuesit, detyrohet që, për promovimin e barazisë gjinore para dhe gjatë marrëdhënieve të punës:

Të mos përfshijë elemente të diskriminimit në bazë të gjinisë në shpalljen e vendit të lirë të punës dhe të sigurojë mundësi të barabarta për femrat dhe meshkujt për të aplikuar në vendet e lira të punës.

Kur për një vend të lirë pune ose për një kategori të caktuar pune ka një shpërndarje të pabarabartë të femrave dhe meshkujve, nuk përbën diskriminim nëse shpallja vë në dukje qëllimin e vendosjes së parimeve të barazisë.

Të zbatojë kritere të njëjta në të gjitha procedurat e rekrutimit, me përjashtim të rasteve të veçanta, të përcaktuara në nenin 9 të këtij ligji.

Punëdhënësi nuk mund të disfavorizojë një punëkërkues, duke vendosur rregulla, kritere ose metoda procedurale, që në dukje janë neutrale, por që në praktikë janë më pak të favorshme për personat e gjinisë tjetër, përveçse për shkaqe objektive dhe të arsyeshme.

Të punësojë pa diferencim gjinor, në çdo pozicion ose vend të lirë, në të gjitha nivelet e hierarkisë profesionale.

Të promovojë shpërndarje të barabartë, ndërmjet femrave dhe meshkujve, në lloje të ndryshme të vendeve të punës dhe brenda kategorive të ndryshme të punëmarrësve, përmes trajnimit dhe zhvillimit të aftësive profesionale e të masave të tjera të përkohshme.

Të krijojë kushte pune të barabarta dhe të përshtatshme, mundësi të barabarta për informacion, trajnim e kualifikim dhe trajtim të barabartë të punëmarrësve gjatë marrëdhënieve të punës.

Të zbatojë kritere të barabarta në vlerësimin e cilësisë së punës. Punëdhënësi nuk mund të zbatojë një kriter vlerësues, në dukje neutral, por që në praktikë është në disavantazh të personave të gjinisë tjetër.

Të japë pagesë të barabartë për punë me vlerë të barabartë.

Të marrë masa për ndalimin e diskriminimit, ngacmimeve dhe shqetësimeve seksuale ndaj punëmarrësit.

Të mos vendosë në pozitë të disfavorshme ose të mos marrë masa disiplinore ndaj punëmarrësit, i cili kundërshton ose ankohet për diskriminim, ngacmim ose shqetësim seksual, si edhe ndaj punëmarrësit që dëshmon për veprime diskriminuese, ngacmim ose shqetësim seksual, të kryera prej punëdhënësit ose punëmarrësve të tjerë.

 

Neni 17

Veprimet diskriminuese të punëdhënësit

1.Veprimet e punëdhënësit në sektorin publik ose privat janë diskriminuese, nëse, për shkak të gjinisë:

a) përdor standarde ose/dhe procedura të diferencuara ndaj punëmarrësve për rekrutimin, trajnimin dhe ritrajnimin, promovimin në detyrë, nxitjen profesionale, menaxhimin dhe shpërndarjen e punës, kohëzgjatjen dhe kushtet e provës, sigurimet shoqërore dhe përfitimet në rastet e daljes në pension, papunësisë, sëmundjes, invaliditetit, paaftësisë për punë, të drejtën e lejes dhe të lejes së paguar, mbrojtjen e shëndetit dhe të sigurisë në punë, pagesën për punë me vlerë të barabartë, pjesëmarrjen në organizatat sindikale, përveçse për shkaqe objektive dhe të arsyeshme, të parashikuara në nenin 9 të këtij ligji;

b) krijon kushte pune të diferencuara për punëmarrësit e të njëjtit nivel;

c) ndërmerr dënim disiplinor ndaj punëmarrësit, ndryshon kushtet e punës, e transferon në një punë tjetër, shkurton vende pune, pushon apo largon nga puna ose përfundon kontratën e punës;

ç) vendos në pozitë të disfavorshme punëmarrësin, për shkak të një ankese ndaj veprimeve të mësipërme të punëdhënësit.

Ndalohet diskriminimi në përzgjedhjen e një kandidati për punë dhe përfundimi i marrëdhënieve të punës nga punëmarrësi për shkaqe të mëmësisë, mundësisë për shtatzënësi në të ardhmen, shtatzënësisë, përgjegjësisë prindërore, gjendjes civile, përgjegjësive familjare. Nuk përbën diskriminim nëse vendi i punës është përcaktuar nga Këshilli i Ministrave si i vështirë ose i rrezikshëm për shëndetin e nënave me fëmijë në gji dhe për gratë shtatzëna.

Gjatë proceseve të riorganizimit dhe reformimit të vendeve të punës, punëdhënësi respekton rregullat e përfaqësimit të barabartë gjinor në përfundimin e marrëdhënieve të punës.

 

Neni 18

Përgjegjësitë e punëdhënësit për mbrojtjen e punëmarrësit nga diskriminimi, ngacmimi dhe shqetësimi seksual

Çdo diskriminim, ngacmim apo shqetësim seksual në vendin e punës nga punëdhënësi dhe/ose punëmarrësi është i ndaluar.

Punëdhënësi, për të mbrojtur punëmarrësit nga diskriminimi, ngacmimi e, veçanërisht, nga shqetësimi seksual, detyrohet:

a) të marrë masa parandaluese dhe të përcaktojë masa (sanksione) disiplinore në rregulloren e brendshme, për ndalimin e ngacmimeve dhe të shqetësimeve seksuale ndaj punëmarrësit, në përputhje me këtë ligj;

b) nëse merr dijeni, në mënyrë të tërthortë ose me ankesë nga një punëmarrës, i cili pretendon se është diskriminuar, ngacmuar ose shqetësuar seksualisht nga një punëmarrës tjetër, pasi bindet, merr masat e duhura organizative për ndalimin e vazhdimit dhe parandalimin e diskriminimit, të ngacmimit ose shqetësimit seksual dhe zbaton sanksionet disiplinore;

c) të informojë të gjithë punëmarrësit për ndalimin e diskriminimit, të ngacmimit dhe shqetësimit seksual në vendin e punës.

Punëdhënësi vendos në kontratën kolektive të punës rregulla për të parandaluar diskriminimin për shkak të gjinisë dhe për mënyrën e zgjidhjes së ankesave të bëra prej personave të dëmtuar nga akte të tilla.

Çdo marrëveshje individuale ose kontratë kolektive, që vjen në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji, është e pavlefshme.

Dispozitat e këtij ligji i shtrijnë efektet e tyre edhe tek të vetëpunësuarit, si dhe për punëmarrësit, për punët që kryhen në kushtet e shtëpisë.

 

Neni 19

Autoriteti publik përgjegjës për barazinë gjinore në fushën e punës

Ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore është autoriteti publik përgjegjës për të zbatuar dhe kontrolluar respektimin e këtij ligji në fushën e punës dhe të punësimit.

Me qëllim që të zbatojnë masat për përmirësimin e mundësive të barabarta ndërmjet femrave dhe meshkujve, për eliminimin e diskriminimit të drejtpërdrejtë apo të tërthortë, për shkak të përkatësisë gjinore, ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore organizon mbikëqyrjen dhe ushtron kontroll ndaj institucioneve që varen prej tij, të cilat ndjekin problemet e barazisë gjinore, si më poshtë:

a) Shërbimi Kombëtar i Punësimit siguron zbatimin e masave për mbikëqyrjen e mundësive dhe të trajtimit të barabartë ndërmjet burrit dhe gruas në fushën e shërbimit të punësimit dhe të formimit profesional, si dhe në mbështetjen me të ardhura nga papunësia, kontrollon marrjen dhe zbatimin e masave të veçanta, të përkohshme, nga punëdhënësi, si dhe i paraqet ministrit që mbulon çështjet e barazisë gjinore propozime për ndryshime në ligje e akte nënligjore, çdo nismë e projekte, studime e bashkëpunime të tjera në fushën e barazisë gjinore;

b) Inspektorati Shtetëror i Punës siguron kontrollin dhe zbatimin e masave për respektimin e barazisë gjinore në fushën e marrëdhënieve të punës e të punësimit, të sigurimeve shoqërore e shëndetësore, të sigurisë në punë prej punëdhënësit dhe personave të punësuar në sektorin publik e privat, si dhe kontrollon marrjen dhe zbatimin e masave të veçanta të përkohshme nga punëdhënësi;

c) Shërbimi Social Shtetëror inspekton dhe përgjigjet për zbatimin e masave për respektimin e parimeve të barazisë gjinore në fushën e zbatimit të politikave dhe të legjislacionit të ndihmës ekonomike, pagesës për personat me aftësi të kufizuar dhe shërbimeve të përkujdesit shoqëror në të gjithë vendin.

Ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore bashkëpunon me Ministrin e Financave, me qëllim që Instituti i Sigurimeve Shoqërore të sigurojë zbatimin e masave për mbikëqyrjen e barazisë gjinore në fushën e administrimit dhe të menaxhimit të sistemit publik të pensioneve dhe të të drejtave të tjera të sigurimit shoqëror.

Mënyrat, format dhe fushat konkrete të bashkëpunimit në fushën e barazisë gjinore ndërmjet institucioneve, në varësi të ministrisë që mbulon çështjet e barazisë gjinore dhe ministrive të tjera, përcaktohen me akte nënligjore.

 

Neni 20

Njoftimet diskriminuese

  1. Përbën diskriminim një njoftim pune, arsimimi, kualifikimi ose trajnimi, kur në të përcaktohen kërkesa ose preferenca, të cilat i japin përparësi aplikuesit të një gjinie të caktuar, me përjashtim të rasteve të veçanta, të përcaktuara në nenin 9 të këtij ligji, për shkak të natyrës së veçantë të punës.
  2. Përbën diskriminim një njoftim pune/arsimimi, i cili përmban kërkesa, që nuk kanë lidhje me vendin e punës/arsimit ose që mund të përjashtojë një femër/mashkull nga aplikimi, ose që të lë përshtypjen e parapëlqimeve ndaj një gjinie të caktuar, përveçse për shkaqe objektive dhe të arsyeshme.
  3. Përbën diskriminim specifikimi në njoftim i kërkesave ose parapëlqimeve, që kanë të bëjnë me gjendjen familjare e martesore apo me detyrimet familjare.
  4. Në njoftimet e punës është e ndaluar të kërkohet nga njoftuesi informacion rreth jetës private ose familjare të aplikuesit.
  5. Njoftimi nuk është diskriminues nëse gjinia e përfaqësuar në nivelin më të ulët (duke pasur parasysh vendin e punës dhe postin) nxitet të aplikojë.

 

Neni 21

Të drejtat e punëmarrësit për respektimin e parimeve të barazisë gjinore

Punëmarrësit femra dhe meshkuj kanë të drejtë që pa asnjë diskriminim për shkak të gjinisë:

a) të zgjedhin lirisht profesionin dhe vendin e punës, sistemin e përgatitjes dhe përsosjes profesionale dhe të kualifikimit të pandërprerë, të mësimit të zanateve, të ngrihen në përgjegjësi, të kenë punë të qëndrueshme;

b) të kenë të njëjtat mundësi punësimi, përfshirë zbatimin e të njëjtave kritere të përzgjedhjes për punësim;

c) të informohen nga punëdhënësi për vendet e lira të punës dhe të drejtat e tyre mbi mundësitë e barabarta në marrëdhëniet e punës;

ç) të kenë pagë të barabartë për punë me vlerë të barabartë, përfshirë shpërblimet, për trajtim të barabartë për punë me vlerë të barabartë, si dhe për trajtim të barabartë lidhur me vlerësimin e cilësisë së punës;

d) të kenë sigurime shoqërore, veçanërisht në rastet e daljes në pension, të papunësisë apo të humbjes së aftësisë së përkohshme për punë;

dh) të kenë mbrojtjen e shëndetit dhe sigurimin në punë, përfshirë ruajtjen e funksionit të riprodhimit;

e) të mos diskriminohen ose pushohen nga puna për shkak të martesës ose gratë për shkak të shtatzënësisë ose amësisë dhe të garantohet e drejta efektive për punë;

ë) të kenë të drejtë të përfitojnë kompensime për fëmijët që kanë në ngarkim;

f) të kenë mbështetjen dhe inkurajimin e sistemit të shërbimeve sociale të nevojshme, për t'u lejuar prindërve punëmarrës të gërshetojnë detyrimet familjare me përgjegjësitë profesionale;

g) të marrin informacion me shkrim nga punëdhënësi, pas paraqitjes së një kërkese, lidhur me natyrën dhe qëllimin e trajnimit, eksperiencën në punë dhe të kualifikimeve të tjera që pati personi i gjinisë tjetër, i cili fitoi të drejtën, u përzgjodh, u promovua në një pozicion ose vend të lirë pune;

gj) të anëtarësohen dhe të aktivizohen në organizatat sindikale dhe në çdo organizatë tjetër profesionale.

 

Neni 22

Masat e veçanta të përkohshme në fushën e marrëdhënieve të punës

  1. Për të siguruar përfaqësim të barabartë në fushën e marrëdhënieve të punës, nuk përbën diskriminim nëse shpallja për një vend të lirë pune deklaron parapëlqim për kandidatin e gjinisë më pak të përfaqësuar.
  2. Për të siguruar përfaqësim të barabartë në fushën e marrëdhënieve të punës, në procesin e përzgjedhjes për marrjen në punë, ngritjen në detyrë, zhvillimin e aftësive profesionale, kur kandidatët kanë rezultate ose nivele të barabarta, punëmarrësi i jep përparësi kandidatit të gjinisë më pak të përfaqësuar.

 

Neni 23

Vlerësimi i punës së papaguar

Puna e papaguar e femrave dhe e meshkujve vlerësohet kontribut për zhvillimin e familjes dhe të shoqërisë, në rast kur ai/ajo:

a) kujdeset për mirëqenien e familjes;

b) kujdeset për fëmijët;

c) kujdeset për anëtarë të tjerë të familjes;

ç) punon në bujqësi dhe ekonomi familjare.

Subjektet e përcaktuara në pikën 1 të këtij neni përfitojnë nga shërbimet në komunitet, politikat e punës dhe të punësimit, si dhe të formimit profesional në bazë të legjislacionit në fuqi.

 

PJESA V

TRAJTIMI I BARABARTË DHE MBROJTJA NGA DISKRIMINIMI PËR SHKAK TË GJINISË NË ARSIM DHE KUALIFIKIM

 

Neni 24

Ndalimi i pabarazisë për shkak të përkatësisë gjinore

Ndalohet diskriminimi, për shkak të përkatësisë gjinore, ndaj personave nga/në institucionet arsimore të të gjitha niveleve, publike ose private.

Përbëjnë diskriminim rastet kur:

a) parashikohen norma kufizuese, bazuar në dallime gjinore dhe pengohet krijimi i lehtësive të nevojshme për t’u arsimuar pranë institucioneve shtetërore ose private, që ofrojnë arsimim apo shërbime të tjera kualifikimi e trajnimi;

b) krijohen mundësi të ndryshme e të pajustifikuara objektivisht ndaj burrit dhe gruas, për zgjedhjen e një fushe të veçantë studimi, trajnimi, diplomimi, si dhe për kohëzgjatjen e mësimit.

 

Neni 25

Edukimi i barazisë gjinore

  1. Subjektet, që ofrojnë arsimim, kualifikim e trajnim, si dhe ata që formulojnë tekstet, programet dhe materialet e tjera mësimore, në të gjitha nivelet, sigurojnë mësimdhënien e njohurive të nevojshme dhe përdorin metoda mësimdhënieje, trajnimi e kualifikimi, në mënyrë të tillë që të ndihmojnë në promovimin, nxitjen dhe formimin e edukatës së barazisë dhe në ndalimin e diskriminimit për shkak të gjinisë, të stereotipave negativë, paragjykimeve dhe praktikave zakonore ose të çdo lloji tjetër, që cenojnë parimet e barazisë gjinore.
  2. Institucionet e arsimit të lartë, në mënyrë të veçantë, sipas fushave përkatëse, ndërmarrin nisma për kryerjen e studimeve në fushën e barazisë gjinore, ose e përfshijnë atë në studimet e kryera, për të siguruar materiale me informacionin përkatës, si dhe për t’i paraprirë zhvillimit praktik e shkencor të kësaj fushe.

 

PJESA VI

TRAJTIMI I BARABARTË DHE MBROJTJA NGA DISKRIMINIMI PËR SHKAK TË GJINISË NË MEDIA

 

Neni 26

Barazia gjinore në media

Media ndihmon në rritjen e vetëdijes së përgjithshme për barazinë e femrave dhe të meshkujve:

a) përmes raportimit jodiskriminues mbi baza gjinore;

b) përmes përdorimit të terminologjisë neutrale në aspektin gjinor;

c) përmes shmangies së stereotipave gjinorë në veprimtarinë e vet.

Ndalohet transmetimi, botimi dhe publikimi i materialeve dhe i informacioneve, që përmbajnë apo nënkuptojnë dallime poshtëruese apo fyese, përjashtime apo kufizime të njërës prej gjinive, në bazë të diskriminimit për shkak të gjinisë.

 

PJESA VII

ZGJIDHJA E MOSMARRËVESHJEVE DHE SANKSIONET

 

Neni 27

Masat disiplinore

Shkelja e nenit 18 pika 2 shkronja “b” të këtij ligji sjell përgjegjësi disiplinore. Masat disiplinore jepen nga eprori i drejtpërdrejtë, sipas legjislacionit përkatës.

 

Neni 28

Gjoba

Shkelja e neneve 16, 17, 18 pika 2 shkronjat “a” dhe “c” dhe 20 pika 3 të këtij ligji dënohen me gjobë nga Inspektorati Shtetëror i Punës.

Shkelja e neneve 24 pika 2 dhe 26 të këtij ligji përbën kundërvajtje administrative dhe dënohet me gjobë nga Inspektorati Shtetëror i Punës.

Çdo person që shkel dispozitat e këtij ligji dënohet me gjobë si më poshtë:

a) personi fizik, nga 30 000 deri 60 000 lekë;

b) personi juridik nga 60 000 deri 100 000 lekë;

c) personi fizik brenda personit juridik, i cili është përgjegjës për shkelje, nga 30 000 deri 80 000 lekë;

ç) personi, i cili ushtron funksion publik dhe është përgjegjës për shkelje në bazë të këtij ligji, nga 30 000 deri 80 000 lekë.

Shkeljet e dispozitave të këtij ligji, në rastet kur përbëjnë vepër penale, dënohen sipas dispozitave të Kodit Penal.

 

Neni 29

Shpërblimi i dëmit

Shpërblimi për dëmin material dhe moral, të shkaktuar nga cenimi i dispozitave të këtij ligji, përfshirë rikthimin e të drejtave të shkelura, bëhet në rrugë gjyqësore në bazë të Kodit Civil.

 

Neni 30

Procedurat për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve

  1. Çdo ankesë për shkeljen e barazisë gjinore, sipas këtij ligji, shqyrtohet ose gjykohet nga organet administrative, në përputhje me dispozitat e Kodit të Procedurave Administrative. Organet administrative vendosin sipas dispozitave të këtij ligji.
  2. Palët, sipas zgjedhjes së tyre të lirë, kur është rasti, mund të përmbushin çdo procedurë ndërmjetësimi ose të zgjidhjes me pajtim, të parashikuar nga legjislacioni në fuqi, për të adresuar shkeljet në bazë të këtij ligji. Përmbushja e këtyre procedurave nuk i heq të drejtën ankuesit ta ndjekë çështjen pranë organit administrativ ose gjykatës kompetente.
  3. Nëse shkelja është bërë nga nëpunësit e administratës publike, zbatohen dispozitat e ligjit nr.8510, datë 15.7.1999 “Për përgjegjësitë jashtëkontraktore të organeve të administratës shtetërore”.
  4. Organizatat jofitimprurëse, të licencuara për ofrim shërbimi social, mund të përfaqësojnë ose të mbështesin në procese ligjore, në emër ankuesit, sipas parashikimeve të këtij ligji.

 

PJESA VIII

DISPOZITA PËRFUNDIMTARE

 

Neni 31

Shfuqizimet

Ligji nr.9198, datë 1.7.2004 “Për barazinë gjinore në shoqëri”, i ndryshuar dhe aktet nënligjore, të dala në zbatim të tij, shfuqizohen.

 

Neni 32

Aktet nënligjore

  1. Ngarkohet ministri që mbulon çështjet e barazisë gjinore për nxjerrjen e akteve nënligjore në zbatim të nenit 13 shkronja “d” dhe të nenit 19 pika 4 të këtij ligji, brenda 3 muajve nga hyrja në fuqi e tij.
  2. Ngarkohet Këshilli i Ministrave për nxjerrjen e akteve nënligjore në zbatim të nenit 11 pikat 1 dhe 4 të këtij ligji, brenda 3 muajve nga hyrja në fuqi e tij.

 

Neni 33

Hyrja në fuqi

Ky ligj hyn në fuqi 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare.

 

Shpallur me dekretin nr.5850, datë 30.7.2008 të

Presidentit të Republikës së Shqipërisë,

Bamir Topi

Trascina file per caricare

LAW GENDER EQUALITY IN SOCIETY

(No.9970, date 24.07.2008)

 

Pursuant to articles 78 and 83 section 1 of the Constitution, with the proposal of the

Council of Ministers,

 

T H E A S S E M B L Y

OF THE REPUBLIC OF ALBANIA

D E C I D E D:

 

PART I

GENERAL PROVISIONS

 

Article 1

Object

This law regulates fundamental issues of gender equality in public life, the protection and equal treatment of women and men with regards to equal chances and opportunities for the exercise of their rights, as well as their participation and contribution in the advancement of all social spheres.

 

Article 2

Aim

The aim of this law is:

  1. a) To ensure effective protection from gender discrimination as well as any other form of behaviour that encourages gender discrimination;
  2. b) To define measures guaranteeing equal opportunities among men and women to eliminate gender based discrimination in any of its forms;
  3. c) To define the responsibilities of central and local state authorities for developing and enforcing laws and policies in support of encouraging gender equality in the society.

 

Article 3

Fundamental principles

  1. This law is based on the principle of equality and non-discrimination, and other principles sanctioned by the Constitution of the Republic of Albania, by the Convention “On the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women”, and by all other international acts ratified by the Republic of Albania.
  2. The provisions of this law shall not be interpreted or implemented so that they restrict or reduce the guarantees in achieving tender equality sanctioned in international actsratified by the Republic of Albania, the EU acquis communautaire, the Convention “On the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women”.

 

Article 4

Definitions

In the understanding of this law, the following terms shall have the following meanings:

  1. “Gender Equality” shall mean equal participation of women and men in all spheres of life, equal positions among them, equal opportunities to enjoy their rights and to fulfil their obligations in the society by profiting equally from its achievements and development.
  2. “Gender” shall include the social opportunities and attributes related with being a female or male, as well the relations between them.
  3. “Gender-based discrimination” shall imply any gender-based distinctions, exclusions or restrictions aiming at or resulting in damage of and failure to equally recognize, enjoy or exercise the fundamental human rights and freedoms foreseen in the Constitution and in the laws with regard to both genders in the political, economic, social, cultural and civil field.
  4. “Gender mainstreaming” shall be the understanding of equality between females and males as an issue concerning not only one gender as a separate group, but the society as a whole. As such, gender mainstreaming is the way to achieve gender equality by involving each gender's perspective in all the lawmaking, policy making, planning, budgeting, implementing and monitoring processes.
  5. There shall be “equal gender representation” in cases when neither of the genders is represented by less than 30% in any institution, hierarchical instance, nominated body, political parties.
  6. “Temporary special measures” shall be measures undertaken by the state bodies to accelerate establishment of de facto equality between men and women in the society.
  7. “Gender equality employee” shall be a central or local public administration employee, who has specific training and knowledge on gender equality and dedicates his/her time to work on achieving gender equality and gender mainstreaming in the respective sector or territory.
  8. “Work of equal value” shall be the paid activity which, compared to the same indicators or unit of measure of another activity, displays similar or equal knowledge and professional abilities in carrying out the same or almost the same amount of physical and intellectual efforts.
  9. “Gender Based Harassment” is any kind of unwelcome conduct relating to the gender of one person and aiming and/or resulting in violating personal dignity or creating a threatening, hostile, humiliating, disparaging or insulting environment.
  10. “Sexual Harassment” is any kind of unwelcome conduct, by means of words or actions, physical or symbolic, of a sexual character, which intends or leads to violating personal dignity, specifically when it creates a threatening, hostile, humiliating, disparaging or insulting environment constitutes.

 

Article 5

Law Implementation

  1. This law shall protect from gender discrimination all persons living and residing in the territory of the Republic of Albania.
  2. Albanian citizens with a temporary or permanent residence abroad enjoy protection offered in this law in the relations they establish with the Albanian governmental agencies.
  3. The foreign legal or natural persons with a temporary or permanent residence abroad enjoy protection offered in this law in the relations they establish with the Albanian governmental agencies.

 

Article 6

Prohibition of gender discrimination

  1. Any treatment of a person less favourable because of his/her gender, compared with the treatment that is made, was made or would have been made to a person of the opposite gender in a similar situation, shall constitute direct gender discrimination and shall be prohibited.
  2. The compilation, implementation, encouragement, and the drafting of the provisions, conditions, criteria or practices, which are apparently neutral, but put a person of a certain sex in a situation less favourable compared with persons of the opposite sex, constitutes indirect gender discrimination and shall be prohibited. This prohibition shall not apply when such provisions, conditions, criteria and practices are justified by a legitimate purpose, and the means and ways to reach that purpose are necessary and appropriate.

 

Article 7

Necessary measures for ensuring tender equality

In order to ensure gender equality and eliminate gender-based discrimination, the government agencies in compliance with their competencies, shall be committed to:

  1. Ensure practical implementation of gender equality principle either by means of legislative measures or by other suitable means.
  2. Ensure prevention of any type of gender-based discrimination either by means of legislative measures or other suitable means accompanied with sanctions as the case may be.
  3. Ensure alteration or repeal of any legal acts, customs or practice which pose gender discrimination, by means of legislative measures or other suitable means.
  4. Take all appropriate measures to create the necessary and legally objective facilities aiming at guaranteeing equal chances and access to both genders.
  5. Ensure effective protection for both genders against any discriminatory action through public institutions and national courts.

 

Article 8

Temporary special measures

  1. The temporary special measures shall include the quota for reaching equal gender representation, increasing the participation of the less represented gender to decisionNon-making and public life, empowering persons of each gender both economically and in terms of their status, equally improving their education level, as well as additional measures in every field, where persons of one gender do not enjoy an equal status with that of the persons of the other gender.
  2. Cases when the state takes temporary special measures, including legal provisions, which aim at speeding up the establishment of a factual equality between females and males shall not constitute gender discrimination. Such measures shall stop existing once the gender equality goals for which they were taken are reached.

 

Article 9

Special measures

There shall be no gender discrimination involved when the state takes special measures, including legal provisions, which aim at:

  1. a) Providing a special protection to women during their pregnancy and childbirth, young mothers, as well as young parents, as a result of their natural childbirth or adoption of a child, creating conditions for their protection and comfort at work;

social insurance and social aid; ensuring the necessary healthcare assistance to mother and child; ensuring and encouraging the social services system, favouring the development of a network of day nurseries and kindergartens.

  1. b) Facilitating and assisting persons who have special responsibilities in their families due to their daily care for disable members of the family, due to their age, physical and mental disabilities or other causes of disability.
  2. c) Limiting certain sectors of hard and dangerous work for pregnant women and breastfeeding mothers. Such limitations shall be reviewed regularly depending on the scientific and technical knowledge, as well as on the needs arising.

 

PART II

RESPONSIBLE BODIES FOR ACHIEVING GENDER EQUALITY AND THEIR DUTIES

 

Article 10

Council of Ministers

  1. The Council of Ministers shall approve the National Strategy and Action Plan for the achievement of Gender Equality in Albania.
  2. The draft laws prepared by the Council of Ministers and submitted to the Assembly for approval shall be accompanied by an analysis of their effects on both sexes, as the case may be.

 

Article 11

National Council on Gender Equality

  1. The National Council on Gender Equality is an advisory body established by an order of the Prime Minister, with the proposal of the minister who covers the issues of gender equality. Its composition is based on the principle of equal representation according to tender.
  2. The National Council on Gender Equality is chaired by the minister who covers the issues of gender equality and is composed of ten representatives appointed by the government and three by the civil society. Civil society representatives should be Albanian citizens, have completed higher education and are recognized for their activity in the field of gender equality.
  3. The mandate of the members of the National Council for Gender Equality is 4 years, with the right to re-appointment, with the exception of members elected ex officio.

Renewal of all the council members at the same time shall be prohibited, in every case.

  1. Procedural rules of National Council for Gender Equality functioning, as well as the remuneration of its members, are set by the Council of Ministers in the regulation of the National Council for Gender Equality;

 

Article 12

Duties of the National Council on Gender Equality

  1. The tasks of the National Council on Gender Equality shall be:
  2. Counselling the government in defining the direction of state policies on gender equality with the exception of those issues that fall within the mandate of the National Council on Labour. On issues of special importance, the National Council on Gender Equality may hold joint sessions with the National Council on Labour.
  3. Ensuring gender mainstreaming in all fields, especially in the political, social, economic, and cultural ones;
  4. Proposing the CoM main programs for encouraging and achieving gender equality in Albania.

ç. Evaluating the actual situation of gender equality in the country, coming up with guidelines on the structure of gender equality issues as well as proposals and recommendations to the government on the improvement of the situation.

ç. Approving the annual report on gender issues produced by the ministry which covers gender equality issues.

 

Article 13

State Authority responsible for the implementation of the law and state programs on Gender Equality

  1. The State Authority responsible for the implementation of this law and the state programs on gender equality is the ministry that covers the gender equality issues.
  2. The minister, which covers the gender equality issues:

a- Implements and checks on this law, the National Strategy and Action Plan on Attaining Gender Equality as well the international obligations of the Republic of Albania in the field of Gender Equality;

b- Presents to the government proposals on legal and sub-legal changes, the signing of international acts in the field of gender equality and women rights, and also the undertaking of other measures, aiming at eradicating distinctions between genders and enjoying the rights and offering of  opportunities, after consultation with the National Council of Gender Equality;

c- Collaborates and offers support to non-governmental organizations active in the gender equality area;

ç Organizes education and professional training for gender equality employees on gender equality issues;

d- Establishes the mechanisms for gathering gender disaggregated statistics in collaboration with the Institute of Statistics and other state institutions as well as supervises their gathering and processing;

dh- Organizes the gathering, analyzing and dissemination information on gender issues;

e- Either alone or in collaboration with other state institutions develops and carries out activities on the education, training, information and awareness of citizens and public administration and justice system employees, and officials on the concept of gender equality, non discrimination of women, elimination of gender stereotypes, the proper understanding of the role of women and men, of

mother and father in the family and in the society.

ë- Within the first quarter of each year presents to the National Council on Gender Equality the previous year’s report on the activity of the office, the progress made to attain gender equality, problems encountered and the means for overcoming them;

f- Organizes the meetings of the National Council on Gender Equality and prepares the necessary materials, acts and documents preceding or following these meetings.

  1. State institutions at the central and local level shall have the legal obligation to collaborate with the respective minister for exchanging information and facilitating the accomplishment of his function. For this reason there shall be a gender equality employee appointed in every ministry.
  2. The minister fulfils the defined obligations under point 2 of this article and shall supervise the activity on gender equality issues through the structures set up for this purpose. The director of this structure shall run this activity and shall represent it in its relations with the third parties.
  3. The ministry for equal opportunities shall have the following financial resources:
  4. State Budget;
  5. Various Donors;

 

Article 14

Local government bodies

  1. Local government bodies shall collaborate with central state institutions for implementing the legislation in force and state policies on gender equality.
  2. Local government bodies shall collaborate closely with non for profit organizations for achieving gender equality in various fields in the territories they cover.
  3. Local government bodies carry out the gathering and processing of local gender disaggregated statistics.
  4. Local government bodies shall appoint one or several local gender equality employees in their structures.

 

PART III

EQUAL GENDER REPRESENTATION IN DECISION-MAKING PROCESS

 

Article 15

Participation in the decision making process

  1. Equal gender participation and representation in all legislative, executive, judicial power bodies as well as in other public institutions shall be achieved when:
  2. a) A representation of above 30% of both sexes is ensured, including their steering bodies is ensured;
  3. b) Equal observation of competition procedures and criteria for both genders for the assignments in these bodies is ensured;
  4. c) A participation of above 30% of both sexes in the list of candidates for the local government elections is ensured.

ç. A participation of not less than 30% of each sex in the candidates’ list presented by the political parties for the proportional system for the general Assembly elections is ensured.

  1. d) A participation of above 30% of each sex in the central and local elections process administration bodies is ensured.
  2. The political parties shall define methods and measures to comply with the requirements provided in section 1 of this article.
  3. The political parties shall pay a fine of up to one tenth of the state funds for the electoral campaign, if they violate the provisions of this article, until they undo the violation.

 

PART IV

EQUAL GENDER PROTECTION AND TREATMENT IN LABOR RELATIONS

 

Article 16

The obligations of the employer in labour relations

In order to actively promote equality between females and males, before and during work relations, the employer and any other individual acting on behalf of the employer, at the capacity of the mediator, agent or representative shall be obliged to:

  1. Not include gender discrimination elements in the job vacancy announcement and should guarantee equal opportunities for males and females to apply for the job vacancies;

In case a vacant position or a certain job category has an uneven distribution of females and males, the fact that the announcement points out the purpose for establishing equality principles, shall not constitute discrimination.

  1. Apply equal criteria in all recruitment procedures, with the exception of the special cases defined in article 9 of this law.

The employer shall not disfavour an applicant for a job position, by applying a rule or criteria or procedure which is seemingly neutral but it practically disfavours the persons of the other gender, other than for objective and justified reasons.

  1. Employ individuals without distinction to gender in any position or vacant position in all levels of professional hierarchy.
  2. Promote equal distribution of males and females in different job positions and within various categories of employees, through training and development of professional skills and other temporary measures.
  3. Create equal and appropriate working conditions, equal opportunities for information, training and qualification and equal treatment of employees during labour relations.
  4. Apply equal criteria in evaluating work quality. The employer can not apply seemingly neutral evaluating criteria which in practice disadvantages the persons of the other gender.
  5. Provide equal payment for equal value works.
  6. Take measures to stop discrimination, harassment and sexual harassment towards employees;
  7. Not place in a disfavoured position or take disciplinary measures against an employee rejecting or complaining discrimination, harassment or sexual harassment or any employee witnessing discriminatory actions, harassment or sexual harassment done by the employer or other employees.

 

Article 17

Discriminatory actions of the employer

  1. The actions of the employer in the public or private sector shall be discriminatory if based on gender the employer:
  2. Uses differentiated standards and/or procedures towards employees with regards to recruitment, training, retraining, promotion in duty, professional encouragement, work management and distribution, duration and terms of the probation period, social insurance and benefits in case of retirement, unemployment, illness, disability, incapability to work, the right to leave and paid leave, protection of health and safety at work, payment for equal value work, participation in trade union organizations, other than for objective and justified reasons provided in article 9 of this law;
  3. Creates differentiated working conditions for employees of the same level;
  4. Takes disciplinary measures against an employee, changes the working conditions, transfers that employee into anther job, makes redundancies, dismisses or removes from work or terminates the employment contract;

ç. Places the employee in a disfavoured position because of a complaint against the above actions of the employer.

  1. It shall be prohibited to discriminate a candidate in the job selection process or dismiss an employee from work because of maternity, potential pregnancy in the future,

pregnancy, parental responsibility, civil status, family responsibilities. It shall not be considered as discrimination, if the work position is classified by the Council of Ministers as dangerous for the health of breastfeeding mothers and pregnant women.

3 In the process of reorganization and reformation of job positions, the employer shall observe the rules of equal gender representation in terminating the work relations.

 

Article 18

Responsibilities of the employer for protecting the employee from discrimination,  harassment and sexual harassment

  1. Any discrimination, harassment or sexual harassment in the working place by the employer and/or employee, shall be prohibited.
  2. In order to protect the employee from discrimination and especially from sexual harassment, the employer shall be obliged to:
  3. a) Take preventive measures and define disciplinary measures (sanctions) in the internal regulations concerning prevention of harassment and sexual harassment towards the employees, in compliance with this law;
  4. b) In case the employer comes to know indirectly or in case he/she receives information or a complaint from an employee who claims to have been discriminated, harassed or sexually harassed by another employee, after being convinced about that, the employer should take the proper organizational measures to stop the continuation and prevent discrimination, harassment or sexual harassment and apply the disciplinary sanctions;
  5. c) Inform all the employees on the prohibition of discrimination, harassment and sexual harassment in the working place.
  6. The employer shall establish rules on preventing gender discrimination and on the way to resolve complaints filed by persons affected by such actions in the collective work contract.
  7. Every individual agreements or collective contract which contradicts the provisions of this law shall be invalid.
  8. The provisions of this law are applicable for the self-employed as well as the employees for work performed at home.

 

Article 19

The public authority responsible for gender equality in the field of employment

  1. The public authority responsible for implementing and checking on the enforcement of this law in the field of labour and employment shall be the Minister who covers gender equality issues.
  2. In order to implement the measures aimed at improving equal opportunities between men and women and eliminating direct and indirect gender discrimination, the Minister who covers gender equality issues shall organize the supervision and exercise control on the institutions subordinated to it, who deal with issues of gender equality, as follows:
  3. The National Employment Service shall ensure the implementation of the measures for supervising the equal opportunities and treatment among men and women in the areas of employment service and vocational training as well as in the unemployment social welfare assistance; checks on whether the employer has taken and implemented the special and temporary measures and submits to the minister in charge of gender equality issues, proposals for amendments in legal and sub legal acts, any initiatives and projects, studies and other collaborations in the gender equality area;
  4. The State Labour Inspectorate shall ensure the supervision of the implementation of gender equality measures with regards to labour relationships and employment, social and health insurance, health and safety at work provided by the employer and the employees in the public and private sector, checks on whether the employer has taken and implemented the special temporary

measures;

  1. The State Social Service shall inspect and is responsible to observe the gender equality principles in the areas of policy implementation and economical aid legislations, payments for people with disabilities and social care services countrywide.
  2. The Minister who covers the gender equality issues shall cooperate with the Minister of Finance so as to provide that the Social Insurance Institute ensures the implementation of measures on overseeing gender equality in the field of administration and management of the public pensions’ system and with regard to the other rights related to social insurance rights.
  3. The ways, forms and the concrete fields of cooperation in the area of gender equality, between the institutions under the Ministry which covers gender equality issues and the other ministries, shall be defined through sub-legal acts.

 

Article 20

Discriminatory announcements

  1. A job, education, qualification or training advertisement is considered discriminatory in case it contains requirements or preferences which give priority to applicants of one specific gender, with the exception of those cases defined in article 9 of this law due to the special character of the work.
  2. A job or education advertisement which contains irrelevant requirements for the job position or the education which may exclude a female or male from applying or an advertisement which gives the impression it contains preferences towards a specific gender, shall be considered discriminatory, except for objective and justifiable reasons.
  3. Specifications, requirements or preferences on the family or marital status or familyobligations shall comprise discrimination.
  4. It shall be prohibited for the announcer to ask for information on the private or family life of the applicant.
  5. An announcement shall not be discriminatory in case the gender having the lowest level of representation is encouraged to apply (considering the job position and the position).

 

Article 21

The rights of the employees for the observation of gender equality principles

Female and male employees shall have the following rights without any gender discrimination:

  1. to freely chose their profession and working place, the system of professional preparation and perfection and uninterrupted qualification, vocational training, to be promoted, to have a stable job;
  2. to have the same employment opportunities, including the application of the same employment selection criteria;
  3. to be informed by the employer on vacancies and on their rights for equal opportunities in labour relations;

ç. to have the same pay for work of the same value, including remunerations, equal treatment for work of the same value as well equal treatment concerning theevaluation of work quality;

  1. to have social insurance especially in cases of retirement, unemployment or temporary loss of the ability to work. dh. to enjoy health protection and safety at work, including protection of the reproductive function.
  2. not to be discriminated or dismissed from work because of marriage or for women because of pregnancy or maternity and to be guaranteed the effective right for work.

ë. to have the right to benefit allowances for dependent children.

  1. to have the necessary support and the encouragement of the social services system in order to allow the employed parents to balance family obligations with professional responsibilities.
  2. to receive written information by the employer after having presented a request, on the nature and purpose of the training, work experience and other qualifications of the person of the other gender who won the right, was selected, or promoted to a position or a vacancy. gj.-to become members and active participants in trade union organizations and in any other professional organizations.

 

Article 22

Temporary special measures in the area of job relations

  1. In order to ensure equal gender representation in the area of job relations, the job vacancies advertisements stating preferences for candidates from the less represented gender shall not constitute discrimination.
  2. In order to ensure equal representation in the job relation area including the hiring selection process, promotion, development of professional capabilities when the candidates have achieved equal results or are at the same level, the employer shall give priority to the candidates of the less represented gender.

 

Article 23

Evaluation of unpaid work

  1. The unpaid work of females and males shall be considered as a contribution to the family and the society in cases when he/she:
  2. a) takes care of the wellbeing of the family;
  3. b) takes care of the children;
  4. c) takes care of the other members of the family;

ç) does agriculture work and home economy.

  1. The subjects set out in section 1 of this article shall benefit from the community services, work and employment policies and vocational training based on the legislation in force.

 

PART V

EQUAL PROTECTION AND PROTECTION FROM GENDER-BASED

DISCRIMINATION IN THE FIELD OF EDUCATION AND QUALIFICATION

 

Article 24

Prohibition of gender-based inequality

  1. Gender based discrimination by/in the educational institutions of all levels, public or private, shall be prohibited.
  2. The following cases constitute discrimination:
  3. when there are restrictions anticipated based on gender discrimination and hindrances in the creation of necessary facilities to be educated in public or private institutions which offer education or other qualification and training services.
  4. when there are created objectively unjustified different opportunities for men and women in the selection of a special study, training or graduation area or with regards to duration of classes.

 

Article 25

Education on Gender Equality

  1. Those subjects offering education, qualification and training, as well as those subjects which develop texts, programs and other educational materials in all levels shall ensure the teaching of necessary knowledge and the use of teaching,

qualification and training methods in such a way that they help in promoting and building an equality mentality and in preventing gender discrimination, negative stereotypes, prejudices, and canon practices or any other practices violating the principles of gender equality.

  1. Higher education institutions, especially according to specified areas, undertake initiatives to carry out studies in the area of gender equality, or include it in the actual study curricula, to ensure material with relevant information, as well to proceed to the practical and scientific development of this area.

 

PART VI

EQUAL TREATMENT AND PROTECTION AGAINST GENDER DISCRIMINATION IN THE MEDIA

 

Article 26

Gender equality in the media

  1. The media helps in increasing the general awareness of equality between women and men by:
  2. Not discriminating on a gender basis in its reporting;
  3. Applying gender-neutral terminology;
  4. Avoiding gender stereotypes throughout its activities.
  5. The broadcasting, printing and publication of information and material that contains or implies differences that are humiliating or disparaging on the basis of gender, or that display exclusive or offensive attitudes towards either sex shall be prohibited.

 

PART VII

RESOLUTION OF DISPUTES AND SANCTIONS

 

Article 27

Disciplinary measures

The violation of article 18 section 2, letter “b” of this law shall bring disciplinary measures. The disciplinary measures shall be released by the direct supervisor, pursuant to the legislation in force.

 

Article 28

Fines

  1. The violation of the articles 16, 17, 18 section 2, letters “a” and “c” and article 20 section 3 of this law shall be punishable by fine from the State Labour Inspectorate.
  2. Violation of article 24 section 2 and article 26 of this law constitute administrative violation and shall be punishable by fine from the State Labour Inspectorate.

3) Any person who has violated the provisions of this law shall be fined as follows:

(a) a natural person, from 30 000 up to 60 000 lekë;

(b) a legal person, from 60 000 up to100 000 lekë;

(c) a natural person within a legal person being responsible for the violation from 30 000 up to 80 000 lekë;

(ç) a person exercising public functions responsible of violations of the provisions of this law, from 30 000 up to 80 000 lekë;

  1. When the provisions of this law are violated and constitute a penal act, it will be treated according to the Penal Code provisions.

 

Article 29

Compensation of damage

The compensation for any damage, material or moral, caused by the violation of the provisions of this law, including the recovery of the violated rights, shall be made through judicial means based on the Civil Code.

 

Article 30

Procedures for the Resolution of Disputes

  1. Any complaints on violation of gender equality according to this law shall be examined or tried by administrative bodies in compliance with the provisions of the Administrative Procedures Code. The administrative bodies shall decide based on the provisions of this law.
  2. The parties, on their free choice, as the case may be, may carry out any mediation procedures or procedures for resolution with reconciliation provided in the legislation in force, for addressing the violations according to this law. The accomplishment of such procedures shall not take away from the appellant the right to follow the case at the administrative body or the competent court.
  3. In case the violation has been done by public administration employees, the provisions of law no. 8510, dated 15.7.1999 ‘On the extra-contractual responsibility of the state administration bodies’ shall apply.
  4. The non-for-profit organizations which are licensed for providing social services, may represent or provide support in legal proceedings on behalf of the appellant, in accordance with the provisions of this law.

 

PART VIII

FINAL PROVISIONS

 

Article 31

Abrogation

Law no. 9198, dated 1.7.2004 “On a gender equal society”, as amended and all sub statutory acts issued pursuant to and in accordance to it, shall be abrogated.

 

Article 32

Sub-statutory acts

  1. The minister covering gender equality issues shall be charged with issuing all the sub statutory acts pursuant to article 13 letter “d” and article 19 section 4 of this law, within 3 months from the date this law enters into force.
  2. The Council of Ministers shall be charged with issuing sub statutory acts pursuant to article 11 sections 1 and 4 of this law, within 3 months from the date this law enters into force.

 

Article 33

Entry into force

This law becomes effective 15 days after its publication in the Official Journal.

 

Promulgated with decree no. 5850 date 30.07.2008  

President of the Republic of Albania,

Bamir Topi.

 

Non-official translation by the OSCE Presence in Albania