The measure is available in the following languages:
Top of Form
Na osnovu člana 95 tačke 3 Ustava Crne Gore donosim
UKAZ
O PROGLAŠENJU ZAKONA O STRANCIMA
("Sl. list Crne Gore", br. 82/08 od 31.12.2008, 72/09 od 30.10.2009, 32/11 od 01.07.2011)
Proglašavam Zakon o strancima, koji je donijela Skupština Crne Gore 23. saziva, na sedmoj sjednici drugog redovnog zasijedanja u 2008. godini, dana 15. decembra 2008. godine.
Broj: 01-2080/2
Podgorica, 17. decembra 2008. godine
Predsjednik Crne Gore,
Filip Vujanović, s.r.
ZAKON
O STRANCIMA
I. OPŠTE ODREDBE
Predmet zakona
Član 1
Ovim zakonom uređuju se uslovi za ulazak, kretanje i boravak stranaca na teritoriji Crne Gore.
Područje primjene
Član 2
Ovaj zakon ne primjenjuje se na stranca koji po međunarodnom pravu uživa privilegije i imunitete, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Na lica bez državljanstva primjenjuju se odredbe potvrđenih i objavljenih međunarodnih ugovora i opšteprihvaćenih pravila međunarodnog prava, ako je to za njih povoljnije.
Ograničenje ili zabrana kretanja
Član 3
Strancu će se ograničiti ili zabraniti kretanje na određenom području u Crnoj Gori ako to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti i javnog poretka.
Poštovanje propisa
Član 4
Stranac je dužan da za vrijeme kretanja i boravka poštuje propise koji važe u Crnoj Gori i odluke državnih organa.
Primjena pravila upravnog postupka
Član 5
U postupku odlučivanja o pravima i obavezama stranaca primjenjuje se zakon kojim se uređuje opšti upravni postupak, ukoliko ovim zakonom nije drukčije određeno.
Značenje izraza
Član 6
Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) stranac je državljanin druge države ili lice bez državljanstva;
2) ulazak u Crnu Goru podrazumijeva prelazak državne granice, odnosno graničnog prelaza na kojem se obavlja granična kontrola. Zadržavanje stranca u tranzitnom prostoru aerodroma i sidrištu luke ili pristaništu, u smislu ovog zakona, ne smatra se ulaskom u Crnu Goru;
3) tranzit je prelazak preko teritorije Crne Gore;
4) strana putna isprava je lični, porodični, odnosno zajednički pasoš, diplomatski pasoš, službeni pasoš, pomorska knjižica, brodarska knjižica i druga putna isprava priznata po međunarodnim ugovorima, na osnovu koje se može utvrditi identitet njenog imaoca, kojoj nije istekao rok važenja i koja je izdata po propisima o izdavanju putnih isprava strane države;
5) važeća putna isprava je isprava koju je izdao nadležni organ iz koje se nesporno može utvrditi rok važenja isprave i identitet vlasnika;
6) prevoznik je privredno društvo ili preduzetnik koji su registrovani za obavljanje djelatnosti prevoza putnika na kopnu, moru, jezerima, rijekama i u vazduhu;
7) lična karta za stranca je isprava o identitetu koja se može izdati stalno nastanjenom strancu ili strancu na privremenom boravku, koji nema važeću putnu ispravu.
II. ULAZAK I IZLAZAK STRANCA
Kontrola na graničnom prelazu
Član 7
Stranac je dužan da se prilikom ulaska u Crnu Goru i izlaska iz Crne Gore podvrgne graničnoj kontroli.
Granična kontrola stranca vrši se u skladu sa zakonom kojim se uređuje nadzor državne granice i obuhvata provjeru uslova propisanih u čl. 8, 9 i 10 ovog zakona.
Zabrana ulaska
Član 8
Strancu se neće dozvoliti ulazak u Crnu Goru, ako:
1) ne ispunjava uslove iz člana 10 ovog zakona;
2) nema dovoljno sredstava za izdržavanje za vrijeme boravka u Crnoj Gori i za povratak u državu iz koje je došao ili za putovanje u treću državu;
3) je u tranzitu, a ne ispunjava uslove za ulazak u treću državu;
4) je na snazi zaštitna mjera udaljenja, mjera bezbjednosti protjerivanja ili mu je otkazan boravak;
5) to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti, javnog poretka ili javnog zdravlja;
6) se u odgovarajućim evidencijama vodi kao međunarodni prestupnik.
Zabrana ulaska upisuje se u važeću putnu ispravu stranca.
Zabrana izlaska
Član 9
Strancu se neće dozvoliti izlazak iz Crne Gore, ako:
1) upotrijebi tuđu, nevažeću, odnosno lažnu putnu ili drugu ispravu;
2) postoji osnovana sumnja da namjerava da izbjegne krivično, odnosno prekršajno gonjenje, izdržavanje kazne, izvršenje sudske naredbe ili lišenje slobode;
3) to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti i javnog poretka.
Po prestanku razloga iz stava 1 ovog člana strancu će se dozvoliti izlazak iz Crne Gore.
Ulazak, kretanje i boravak
Član 10
Stranac može ulaziti, kretati se i boraviti na teritoriji Crne Gore sa važećom putnom ispravom u koju je unesena viza ili odobrenje boravka, ako ovim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Strancu koga je Crna Gora obavezna da prihvati na osnovu međunarodnih ugovora, ako to zahtijevaju humanitarni razlozi, razlozi zaštite javnog poretka ili javnog zdravlja, dozvoljen je ulazak bez važeće putne isprave.
Državljani određenih država mogu da ulaze u Crnu Goru i sa važećom ličnom kartom, odnosno drugom ispravom na osnovu koje se može utvrditi njihov identitet i državljanstvo, u skladu sa međunarodnim ugovorom ili propisom o viznom režimu iz člana 14 stav 2 ovog zakona.
Ulazak stranca sa više državljanstava
Član 11
Stranac koji ima više državljanstava smatra se državljaninom države koja mu je izdala putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru.
Stranac iz stava 1 ovog člana dužan je da za vrijeme boravka u Crnoj Gori koristi putnu ispravu sa kojom je ušao u Crnu Goru.
Ulazak i izlazak na osnovu zajedničke putne isprave
Član 12
Stranac koji je upisan u putnu ispravu drugog lica može ulaziti i izlaziti iz Crne Gore samo sa licem u čiju je putnu ispravu upisan.
Stranci koji imaju zajedničku putnu ispravu mogu ulaziti i izlaziti iz Crne Gore samo zajedno.
Lica koja su upisana u zajedničku putnu ispravu moraju imati i drugu ispravu sa fotografijom, na osnovu koje se može utvrditi njihov identitet.
Vođa grupe mora imati lični pasoš.
Kretanje stranca u uniformi
Član 13
Stranac može da se kreće u stranoj vojnoj, policijskoj ili carinskoj uniformi, pod uslovima propisanim ovim zakonom.
III. VIZE
Vize i vizni režim
Član 14
Viza je odobrenje koje strancu omogućava ulazak, boravak i tranzit preko teritorije Crne Gore.
Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada) propisuje vizni režim, na predlog organa državne uprave nadležnog za inostrane poslove.
Ulazak bez vize
Član 15
Državljani određenih država mogu da ulaze u Crnu Goru bez vize, u skladu sa međunarodnim ugovorom ili propisom Vlade iz člana 14 stav 2 ovog zakona.
Vrste viza
Član 16
Viza, u smislu ovog zakona, je: aerodromsko tranzitna viza (viza A), tranzitna viza (viza B), viza za kratki boravak (viza C) i viza za duži boravak (viza D).
Aerodromsko tranzitna viza (viza A)
Član 17
Aerodromsko-tranzitna viza (viza A) izdaje se strancu za jedan ili više prelazaka kroz međunarodni tranzitni prostor aerodroma, za vrijeme prekida putovanja ili transfera između dvije faze međunarodnog leta, bez ulaska na teritoriju Crne Gore.
Strancu koji za vrijeme međupristajanja na aerodromu u Crnoj Gori ne napušta avion ili međunarodni tranzitni prostor aerodroma nije potrebna viza.
U slučaju iz stava 2 ovog člana, Vlada može odrediti da je državljanima određenih država potrebna aerodromsko-tranzitna viza, ako to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti i javnog poretka.
Aerodromsko-tranzitna viza izdaje se sa rokom važenja do tri mjeseca.
Tranzitna viza (viza B)
Član 18
Tranzitna viza (viza B) izdaje se strancu za jedno, dva ili više putovanja preko teritorije Crne Gore.
Viza iz stava 1 ovog člana izdaje se sa rokom važenja do šest mjeseci.
Na osnovu tranzitne vize (viza B) stranac može da boravi u Crnoj Gori najduže pet dana.
Tranzitna viza (viza B) može se izdati strancu koji ima ulaznu vizu države u koju putuje ili preko čije teritorije nastavlja putovanje, ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Tranzitna viza (viza B) može se izdati i unijeti u zajednički pasoš grupi putnika koja je formirana prije nego što je donesena odluka o putovanju, a koji zajedno prelaze preko teritorije Crne Gore.
Viza iz stava 5 ovog člana može se izdati grupi od najmanje pet, a najviše 50 lica, pri čemu je lice koje vodi grupu obavezno da posjeduje lični pasoš i, kad je to potrebno, vizu.
Viza za kratki boravak (viza C)
Član 19
Viza za kratki boravak (viza C) izdaje se za turistička, poslovna ili druga putovanja, za jedan ili više ulazaka u Crnu Goru i za neprekidni boravak, odnosno ukupno trajanje uzastopnih boravaka koji ne može biti duži od 90 dana u vremenskom periodu od šest mjeseci, računajući od dana prvog ulaska.
Viza za kratki boravak (viza C) za više ulazaka izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, viza za kratki boravak (viza C) za više ulazaka može se izdati i sa dužim rokom važenja, ali ne dužim od pet godina, o čemu odlučuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Viza za kratki boravak (viza C) može se izdati grupi putnika koja je formirana prije nego što je donesena odluka o putovanju, ukoliko članovi te grupe zajedno ulaze na teritoriju Crne Gore, borave u njoj i napuštaju teritoriju kao grupa. Rok važenja ove vize ne može biti duži od 30 dana.
Viza iz stava 4 ovog člana unosi se u zajednički pasoš i može se izdati grupi od najmanje pet, a najviše 50 lica, pri čemu je lice koje vodi grupu obavezno da posjeduje lični pasoš i, kad je to potrebno, vizu.
Bliže uslove za izdavanje vize iz st. 2 i 3 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Viza za duži boravak (viza D)
Član 20
Viza za duži boravak (viza D) izdaje se strancu koji namjerava da boravi na teritoriji Crne Gore duže od 90 dana, ali ne duže od šest mjeseci u vremenskom periodu od jedne godine, računajući od dana prvog ulaska.
Viza za duži boravak (viza D) izdaje se za jedan ili više ulazaka u Crnu Goru.
Bliže uslove za izdavanje vize iz st. 1 i 2 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Ograničenja u vezi roka važenja
Član 21
Prilikom izdavanja vize, vrijeme važenja putne isprave u koju se unosi viza mora biti najmanje tri mjeseca duže od roka važenja vize.
Izuzetno, ako to zahtijevaju humanitarni razlozi, nacionalni interes ili međunarodne obaveze Crne Gore, u putnu ispravu se može unijeti viza koja važi najduže do isteka vremena važenja putne isprave, kad je obezbijeđen povratak stranca u državu boravišta ili u treću državu.
Nadležnost za izdavanje vize
Član 22
i
Stranac je dužan da pribavi vizu prije ulaska u Crnu Goru.
Vizu izdaje diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Zahtjev za izdavanje vize stranac podnosi lično, na posebnom obrascu.
Prije izdavanja vize, diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore dužno je da u određenim slučajevima pribavi prethodnu saglasnost organa uprave nadležnog za policijske poslove (u daljem tekstu: Policija).
Izuzetno od stava 2 ovog člana, ako to zahtijevaju humanitarni, lični ili profesionalni razlozi Policija na graničnom prelazu može izdati:
1) vizu za kratki boravak (viza C), za jedan ulazak i boravak do 15 dana;
2) tranzitnu vizu (viza B), za jedan tranzit do pet dana;
3) tranzitnu vizu (viza B), pomorcu ili grupi pomoraca.
Viza se izdaje unošenjem obrasca vize u važeću putnu ispravu stranca.
Kad to zahtijevaju humanitarni razlozi, nacionalni interes ili međunarodne obaveze Crne Gore, viza se može unijeti na obrascu za unošenje vize, ako u putnoj ispravi nema mjesta za unošenje vize ili ako putna isprava nije važeća za prelazak državne granice.
Bliži način izdavanja vize, obrazac zahtjeva za izdavanje vize, slučajeve u kojima je potrebno pribaviti prethodnu saglasnost Policije, obrazac vize, način unošenja vize u putnu ispravu stranca, kao i obrazac za unošenje vize, propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Zastupanje
Član 23
U državama u kojima Crna Gora nema diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo, bilateralnim međunarodnim ugovorom može se odrediti strano diplomatsko predstavništvo koje će zastupati Crnu Goru u postupku izdavanja viza.
Produženje roka važenja vize za kratki boravak (viza C)
Član 24
Rok važenja vize za kratki boravak (viza C) se ne može produžavati.
Izuzetno, rok važenja vize za kratki boravak (viza C) može se produžiti ako to zahtijevaju humanitarni, profesionalni i lični razlozi ili viša sila.
Zahtjev za produženje roka važenja vize iz stava 2 ovog člana podnosi se Policiji, u mjestu boravišta stranca, prije isteka roka važenja vize, na posebnom obrascu.
Do donošenja odluke po zahtjevu iz stava 3 ovog člana stranac može boraviti u Crnoj Gori.
Bliže uslove za produženje roka važenja vize i obrazac zahtjeva za produženje roka važenja vize iz st. 2 i 3 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Razlozi zbog kojih se viza neće izdati
Član 25
Viza se neće izdati strancu, ako:
1) postoje razlozi iz člana 8 ovog zakona;
2) se lično ne odazove na poziv diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva Crne Gore;
3) na zahtjev diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva ne priloži traženu dokumentaciju kojom dokazuje svrhu i uslove boravka u Crnoj Gori;
4) na zahtjev diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva Crne Gore ne priloži dokaz o zdravstvenom i putnom osiguranju;
5) je boravio u Crnoj Gori 90 dana, a nije proteklo šest mjeseci od dana prvog ulaska.
Strancu se usmeno saopštavaju razlozi zbog kojih mu viza nije izdata.
Izuzetno, u slučajevima iz stava 1 ovog člana, strancu se može izdati viza, odnosno odobriti ulazak u Crnu Goru, ako to nalažu humanitarni razlozi, interesi Crne Gore ili međunarodno prihvaćene obaveze. U ovim slučajevima strancu se može odrediti ulazak samo na određenom graničnom prelazu.
Skraćivanje roka važenja vize
Član 26
Prilikom vršenja kontrole ulaska u Crnu Goru, Policija na graničnom prelazu može skratiti rok važenja vize, ako:
1) utvrdi da stranac nema dovoljno sredstava za izdržavanje;
2) je rok važenja vize duži od vremena važenja putne isprave;
3) bi stranac prekoračio rok od 90 dana boravka u vremenskom periodu od šest mjeseci, računajući od dana prvog ulaska.
Unošenje ispravke u vizu
Član 27
Policija može, prilikom vršenja kontrole prelaska državne granice, ispravljati podatke koji su greškom uneseni u vizu izdatu u diplomatskom, odnosno konzularnom predstavništvu Crne Gore.
Poništavanje vize
Član 28
Diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore ili Policija poništiće izdatu vizu ako se naknadno utvrdi da postoji neki od razloga iz člana 8 ovog zakona.
Bliži način poništavanja izdatih viza propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Obaveze prevoznika
Član 29
Prevoznik može dovesti stranca na granični prelaz ili na teritoriju Crne Gore, ako stranac ispunjava uslove iz člana 10 ovog zakona.
Prevoznik koji je doveo stranca suprotno stavu 1 ovog člana dužan je da ga bez odlaganja i o svom trošku odveze sa graničnog prelaza ili iz Crne Gore, kao i da naknadi troškove nastale prilikom boravka i povratka stranca.
Odredba stava 2 ovog člana odnosi se i na prevoznika koji je dovezao stranca koji je u tranzitu preko teritorije Crne Gore, ako je odbio da preveze stranca u državu odredišta ili je strancu zabranjen ulazak u državu odredišta.
Organizator turističkih ili poslovnih putovanja snosi troškove prinudnog udaljenja iz Crne Gore stranca kome pruža navedene usluge, uključujući i troškove boravka u prihvatilištu za strance, ako je stranac prinudno udaljen iz razloga propisanih u članu 10 ovog zakona, a te troškove ne može sam da naknadi.
Obavezu iz stava 4 ovog člana, ima i fizičko ili pravno lice na čiji poziv je strancu izdata viza ili odobren ulazak u Crnu Goru, ako te troškove ne može da naknadi organizator turističkih ili poslovnih putovanja, odnosno stranac.
IV. BORAVAK STRANCA
Vrste boravka
Član 30
Boravak stranca u Crnoj Gori, u smislu ovog zakona, je:
1) boravak do 90 dana;
2) privremeni boravak;
3) stalno nastanjenje.
1. Boravak do 90 dana
Pravo na boravak do 90 dana
Član 31
Stranac ostvaruje pravo na boravak do 90 dana na osnovu vize za kratki boravak (viza C), u skladu sa članom 19 ovog zakona, ili bez vize na osnovu propisa iz člana 14 stav 2 ovog zakona.
U slučaju iz stava 1 ovog člana, stranac može boraviti u Crnoj Gori najduže 90 dana u vremenskom periodu od šest mjeseci, računajući od dana prvog ulaska, ako ovim zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Stranac koji je boravio u Crnoj Gori 90 dana, u skladu sa st. 1 i 2 ovog člana, može ponovo ući i boraviti u Crnoj Gori nakon isteka vremenskog perioda od šest mjeseci, računajući od dana prvog ulaska.
Otkaz boravka do 90 dana
Član 32
Boravak do 90 dana strancu se može otkazati, ako:
1) nema važeću putnu ili drugu ispravu koja služi za prelazak državne granice;
2) ne ispunjava uslove za ulazak i boravak propisane ovim zakonom;
3) nema sredstava za izdržavanje za vrijeme boravka u Crnoj Gori i za povratak u državu iz koje je došao ili za putovanje u treću državu;
4) ne plati novčanu kaznu izrečenu u Crnoj Gori;
5) postoji osnovana sumnja da boravak neće koristiti u svrhu za koju je prijavljen.
O otkazu boravka iz stava 1 ovog člana rješenje donosi Policija. U rješenju se određuje rok u kojem stranac mora napustiti teritoriju Crne Gore i izriče zabrana ulaska u Crnu Goru za određeno vrijeme (u daljem tekstu: zabrana ulaska).
Vrijeme zabrane ulaska iz stava 2 ovog člana računa se od dana napuštanja Crne Gore.
Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana može se izjaviti žalba organu državne uprave nadležnom za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: Ministarstvo), u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Žalba ne odlaže izvršenje rješenja.
Otkaz boravka do 90 dana i zabrana ulaska upisuju se u putnu ispravu stranca.
Bliži način upisa otkaza boravka do 90 dana i zabrane ulaska u putnu ispravu stranca propisuje Ministarstvo.
Prestanak boravka do 90 dana
Član 33
Boravak do 90 dana prestaje strancu:
1) otkazom boravka;
2) istekom roka na koji mu je viza izdata;
3) istekom roka iz člana 31 stav 2 ovog zakona;
4) ako je vraćen u Crnu Goru na osnovu međunarodnog ugovora (readmisija) zbog nezakonitog boravka.
Otkaz i prestanak boravka na osnovu vize D
Član 34
Odredbe čl. 32 i 33 ovog zakona shodno se primjenjuju na otkaz boravka i prestanak boravka stranca na osnovu izdate vize za duži boravak (viza D).
2) Privremeni boravak
Pravo na privremeni boravak
Član 35
Privremeni boravak može se odobriti strancu koji namjerava da boravi u Crnoj Gori duže od 90 dana, radi:
1) zapošljavanja i rada, obavljanja privredne ili preduzetničke djelatnosti;
2) sezonskog zapošljavanja;
3) srednjoškolskog obrazovanja ili studiranja;
4) učešća u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih;
5) specijalizacije, stručnog osposobljavanja i praktične obuke;
6) naučno- istraživačkog rada;
7) liječenja;
8) spajanja porodice;
9) humanitarnih razloga;
10) drugih opravdanih razloga, određenih zakonom ili međunarodnim ugovorom.
Stranac kome je odobren privremeni boravak iz razloga utvrđenih u stavu 1 ovog člana može da boravi u Crnoj Gori u skladu sa svrhom zbog koje mu je privremeni boravak odobren.
Uslovi za izdavanje odobrenja
Član 36
Strancu se može odobriti privremeni boravak, ako:
1) ima sredstava za izdržavanje;
2) ima obezbijeđen smještaj;
3) ima zdravstveno osiguranje;
4) ne postoje razlozi iz člana 8 ovog zakona;
5) je priložio dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak.
Podnošenje zahtjeva i odlučivanje
Član 37
Odobrenje za privremeni boravak u Crnoj Gori izdaje Ministarstvo, uz prethodnu saglasnost Policije.
Zahtjev za izdavanje odobrenja za prvi privremeni boravak stranac podnosi diplomatskom, odnosno konzularnom predstavništvu Crne Gore, a ako boravi u Crnoj Gori, taj zahtjev može podnijeti Ministarstvu, u mjestu boravišta.
Uz zahtjev iz stava 2 ovog člana stranac je dužan da priloži važeću putnu ispravu, kao i druge dokaze o opravdanosti razloga zbog kojih traži izdavanje odobrenja za privremeni boravak.
O zahtjevu iz stava 2 ovog člana Ministarstvo odlučuje u roku od 20 dana od dana predaje urednog zahtjeva.
Stranac koji je podnio zahtjev za privremeni boravak ne može mijenjati razlog boravka u toku postupka odlučivanja po zahtjevu.
Stranac koji podnese zahtjev za odobrenje prvog privremenog boravka prije isteka boravka od 90 dana može ostati u Crnoj Gori do donošenja konačne odluke.
Odbijanje zahtjeva
Član 38
O odbijanju zahtjeva za izdavanje odobrenja za privremeni boravak odlučuje se rješenjem.
Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Rok važenja
Član 39
Privremeni boravak odobrava se sa rokom važenja do jedne godine, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Odobrenje privremenog boravka unosi se u važeću putnu ispravu stranca, čije vrijeme važenja mora biti najmanje tri mjeseca duže od roka na koji se odobrenje izdaje, ili mu se izdaje lična karta za stranca.
Ako je zahtjev podnesen u stranoj državi, odobrenje prvog privremenog boravka u putnu ispravu stranca unosi diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore.
Strancu koji nema važeću putnu ispravu, do dobijanja strane putne isprave, privremeni boravak odobrava se rješenjem.
Bliži način izdavanja odobrenja za privremeni boravak, kao i obrazac odobrenja i obrazac zahtjeva iz člana 37 stav 2 ovog zakona propisuje Ministarstvo.
Produženje privremenog boravka
Član 40
Zahtjev za produženje privremenog boravka stranac podnosi Ministarstvu, u mjestu boravišta, prije isteka roka važenja privremenog boravka.
Na postupak produženja privremenog boravka primjenjuju se odredbe člana 37 st. 1, 3, 5 i 6 i člana 39 st. 2 i 4 ovog zakona.
Obrazac zahtjeva za produženje privremenog boravka propisuje Ministarstvo.
Privremeni boravak radi zapošljavanja
Član 41
Privremeni boravak radi zapošljavanja i rada, obavljanja privredne, preduzetničke ili druge djelatnosti, može se odobriti strancu kome je prethodno izdata radna dozvola, u skladu sa zakonom kojim se uređuje zapošljavanje i rad stranaca.
Privremeni boravak strancu iz stava 1 ovog člana izdaje se na rok određen u radnoj dozvoli, odnosno na rok iz člana 39 stav 1 ovog zakona.
Privremeni boravak radi sezonskog zapošljavanja
Član 42
Privremeni boravak radi sezonskog zapošljavanja može se odobriti strancu koji ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak priloži radnu dozvolu.
Privremeni boravak iz stava 1 ovog člana može se odobriti na period do osam mjeseci u kalendarskoj godini.
Odobrenje za privremeni boravak iz stava 1 ovog člana izdaje se u roku od sedam dana od dana podnošenja zahtjeva.
Privremeni boravak radi srednjoškolskog obrazovanja ili studiranja
Član 43
Privremeni boravak radi srednjoškolskog obrazovanja ili studiranja može se odobriti strancu koji ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak priloži potvrdu o školovanju ili studiranju.
Odobreni privremeni boravak iz stava 1 ovog člana, u cilju završetka školovanja, može se produžiti najduže do dvije godine po isteku roka propisanog za trajanje školovanja, odnosno studiranja.
Za odobravanje privremenog boravka maloljetnom strancu, radi srednjoškolskog obrazovanja, potrebna je saglasnost zakonskog zastupnika.
Privremeni boravak radi učešća u programima međunarodne razmjene
Član 44
Strancu koji u Crnu Goru dolazi radi učestvovanja u programima međunarodne razmjene učenika i studenata ili drugim programima mladih može se odobriti privremeni boravak ako ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak priloži i:
1) potvrdu državnog organa, odnosno institucije nadležne za sprovođenje ratifikovanih međunarodnih ugovora o razmjeni učenika ili studenata, kojom se potvrđuje učešće stranca u međunarodnoj razmjeni;
2) potvrdu nadležnog organa, odnosno institucije o finansiranju troškova školovanja ili studiranja, izdržavanja, smještaja, zdravstvenog osiguranja i troškova povratka stranca u zemlju čiji je državljanin.
Privremeni boravak radi specijalizacije, stručnog usavršavanja ili praktične obuke
Član 45
Privremeni boravak radi specijalizacije, stručnog usavršavanja ili praktične obuke može se odobriti strancu koji ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak priloži potvrdu pravnog lica ili nadležnog organa u Crnoj Gori da mu je odobrena specijalizacija, stručno usavršavanje ili praktična obuka, kao i program kojim je utvrđeno vrijeme njihovog trajanja.
Privremeni boravak radi naučnog istraživanja
Član 46
Privremeni boravak radi naučnog istraživanja može se odobriti strancu koji ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak priloži ugovor zaključen sa naučnom ustanovom u Crnoj Gori.
Privremeni boravak radi liječenja
Član 47
Privremeni boravak radi liječenja u Crnoj Gori može se odobriti strancu koji ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona, a kao dokaz o opravdanosti zahtjeva za privremeni boravak priloži potvrdu izdatu od zdravstvene ustanove u kojoj će se liječiti, a koja sadrži vrijeme potrebno za liječenje.
Privremeni boravak iz stava 1 ovog člana može se produžiti za vrijeme potrebno za liječenje stranca.
Privremeni boravak radi spajanja porodice
Član 48
Privremeni boravak radi spajanja porodice može se odobriti strancu, članu uže porodice crnogorskog državljanina ili stranca kome je odobreno stalno nastanjenje ili privremeni boravak u Crnoj Gori.
Užom porodicom, u smislu stava 1 ovog člana, smatraju se: supružnici, njihova maloljetna djeca rođena u braku ili van braka, maloljetna djeca jednog od supružnika i usvojena djeca.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, članom uže porodice može se smatrati i drugi srodnik, ako postoje posebni, lični ili humanitarni razlozi za spajanje porodice u Crnoj Gori.
Privremeni boravak radi spajanja porodice odobrava se na rok do jedne godine, odnosno do isteka roka važenja odobrenja o privremenom boravku stranca sa kojim se spajanje traži.
Privremeni boravak iz stava 4 ovog člana može se produžiti u slučaju kad je crnogorski državljanin iz stava 1 ovog člana umro, kao i u slučaju prestanka braka koji je u Crnoj Gori trajao najmanje tri godine.
Strancu, članu uže porodice crnogorskog državljanina ili stranca kome je odobreno stalno nastanjenje u Crnoj Gori, privremeni boravak se može produžavati do ispunjenja uslova za sticanje prava na stalno nastanjenje iz člana 54 stav 3 ovog zakona.
Brak iz koristi
Član 49
Privremeni boravak radi spajanja porodice neće se odobriti strancu ako se utvrdi da je brak zaključen iz koristi.
Brakom iz koristi, u smislu stava 1 ovog člana, smatra se brak koji je zaključen sa namjerom da se ostvari ulazak ili boravak stranca u Crnoj Gori suprotno uslovima propisanim ovim zakonom.
Okolnosti koje mogu ukazivati da je brak zaključen iz koristi su da:
1) supružnici ne održavaju bračnu zajednicu;
2) supružnici ne izvršavaju obaveze koje proizilaze iz braka;
3) se supružnici nijesu upoznali prije zaključenja braka;
4) supružnici ne daju istinite lične podatke;
5) supružnici ne govore jezik koji oboje razumiju;
6) su za zaključenje braka data materijalna sredstva, a nije u pitanju običaj davanja miraza, kad supružnici dolaze iz zemalja u kojima je davanje miraza običaj;
7) postoje dokazi da su supružnici i ranije zaključivali brak iz koristi u Crnoj Gori ili u stranoj državi.
Privremeni boravak djeteta rođenog na teritoriji Crne Gore
Član 50
Maloljetnom strancu rođenom na teritoriji Crne Gore privremeni boravak se odobrava i produžava na vrijeme koje je određeno za privremeni boravak jednog od roditelja ili staratelja.
Privremeni boravak iz humanitarnih razloga
Član 51
Privremeni boravak iz humanitarnih razloga može se odobriti strancu za koga se pretpostavlja da je žrtva krivičnog djela trgovine ljudima, kao i maloljetnom strancu koji je napušten ili je žrtva organizovanog kriminala i u slučaju kad ne ispunjava uslove iz člana 36 ovog zakona.
Privremeni boravak iz humanitarnih razloga neće se odobriti strancu ukoliko to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti i javnog poretka.
Privremeni boravak iz humanitarnih razloga odobrava se na period od tri mjeseca do jedne godine i može se produžavati sve dok postoje razlozi iz stava 1 ovog člana.
Stranac iz stava 1 ovog člana ne smije se prinudno udaljiti zbog nezakonitog ulaska ili boravka u Crnoj Gori.
Strancu iz stava 1 ovog člana, za koga postoji opravdani strah da bi davanjem iskaza mogao biti izložen opasnosti po život, zdravlje, fizički integritet ili slobodu, obezbjeđuje se zaštita i ostvarivanje prava po odredbama zakona kojim se uređuje zaštita svjedoka.
Otkaz privremenog boravka
Član 52
Privremeni boravak može se otkazati strancu ako se naknadno utvrdi da:
1) postoje razlozi iz člana 8 ovog zakona;
2) se zapošljava i radi bez važeće radne dozvole, odnosno suprotno odredbama zakona kojim se uređuje zapošljavanje i rad stranaca;
3) boravak ne koristi u skladu sa svrhom zbog koje mu je izdato odobrenje za privremeni boravak.
Prilikom odlučivanja o otkazu privremenog boravka, naročito se uzimaju u obzir:
1) trajanje boravka;
2) lične, porodične, ekonomske i druge okolnosti;
3) rok u kojem stranac mora napustiti Crnu Goru, a koji ne može biti duži od 30 dana;
4) vrijeme zabrane ulaska u Crnu Goru.
O otkazu privremenog boravka iz stava 1 ovog člana rješenje donosi Policija. U rješenju se određuje rok u kojem stranac mora napustiti teritoriju Crne Gore i izriče zabrana ulaska u Crnu Goru.
Vrijeme zabrane ulaska iz stava 3 ovog člana računa se od dana napuštanja Crne Gore.
Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Otkaz privremenog boravka i zabrana ulaska upisuju se u putnu ispravu stranca.
Bliži način upisa otkaza privremenog boravka i zabrane ulaska u putnu ispravu stranca propisuje Ministarstvo.
Prestanak privremenog boravka
Član 53
Privremeni boravak u Crnoj Gori prestaje strancu:
1) ako mu je privremeni boravak otkazan;
2) ako mu je izrečena zaštitna mjera udaljenja ili mjera bezbjednosti protjerivanja;
3) istekom roka važenja privremenog boravka;
4) ako prestanu razlozi na osnovu kojih je privremeni boravak odobren;
5) ako za vrijeme trajanja privremenog boravka boravi van Crne Gore duže od 90 dana.
O prestanku privremenog boravka zbog razloga iz stava 1 tač. 4 i 5 ovog člana rješenje donosi Ministarstvo.
Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana može se izjaviti žalba, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
O žalbi iz stava 3 ovog člana odlučuje Ministarstvo.
3. Stalno nastanjenje
Pravo na stalno nastanjenje
Član 54
Državljani država nastalih na prostoru bivše SFRJ, koji su imali prijavljeno prebivalište u Crnoj Gori prije 3. juna 2006. godine, imaju pravo na stalno nastanjenje, bez potrebe podnošenja zahtjeva i bez posebnog odobrenja, uz obavezu podnošenja prijave radi registracije.
Državljanin države nastale na prostoru bivše SFRJ, kome je prijavljeno prebivalište u Crnoj Gori poslije 3. juna 2006. godine do 4. marta 2008. godine, ima pravo na stalno nastanjenje bez posebnog odobrenja, uz podnošenje prijave radi registracije u evidenciji stranaca sa stalnim nastanjenjem i važeće putne isprave, ako do dana podnošenja prijave nije odjavio prebivalište iz Crne Gore.
Stalno nastanjenje može se odobriti strancu koji je do dana podnošenja zahtjeva boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu odobrenja za privremeni boravak.
Izuzetno, stalno nastanjenje se može odobriti strancu koji je do dana podnošenja zahtjeva imao odobren privremeni boravak u Crnoj Gori manje od pet godina neprekidno, ako to nalažu razlozi humanosti ili bi to predstavljalo interes za Crnu Goru.
U vrijeme koje je potrebno za odobrenje stalnog nastanjenja ne računa se vrijeme koje je stranac proveo u Crnoj Gori na:
1) privremenom boravku odobrenom radi sezonskog zapošljavanja;
1a) privremenom boravku odobrenom radi srednjeg ili visokog obrazovanja;
2) izdržavanju kazne zatvora.
Prava i obaveze stalno nastanjenog stranca
Član 55
Stranac kome je odobreno stalno nastanjenje u Crnoj Gori ima pravo na:
1) rad i zapošljavanje;
2) obrazovanje i stručno usavršavanje;
3) priznavanje diploma i sertifikata;
4) socijalnu pomoć, zdravstveno i penzijsko osiguranje;
5) poreske olakšice;
6) pristup tržištu roba i usluga;
7) slobodu udruživanja, povezivanja i članstva u organizacijama koje zastupaju interese radnika ili poslodavaca.
Stranac ostvaruje prava iz stava 1 ovog člana u skladu sa zakonima kojima se uređuje način ostvarivanja navedenih prava.
Podnošenje zahtjeva i odlučivanje
Član 56
Odobrenje za stalno nastanjenje izdaje Ministarstvo.
Zahtjev za stalno nastanjenje stranac podnosi Ministarstvu, u mjestu boravišta.
O zahtjevu za odobrenje stalnog nastanjenja Ministarstvo odlučuje u roku od šest mjeseci od dana predaje urednog zahtjeva.
Odobrenje za stalno nastanjenje unosi se u putnu ispravu stranca.
Bliži način izdavanja odobrenja za stalno nastanjenje, kao i obrazac odobrenja i obrazac zahtjeva iz stava 2 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Odbijanje zahtjeva
Član 57
Stalno nastanjenje neće se odobriti strancu:
1) koji nema važeću putnu ispravu;
2) koji je u Crnoj Gori pravosnažno osuđen za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili je za takvo krivično djelo protiv njega pokrenut postupak;
3) koji nema sredstava za izdržavanje;
4) koji nema zdravstveno osiguranje;
5) koji nema obezbijeđen smještaj;
6) ako to nalažu razlozi nacionalne bezbjednosti i javnog poretka.
Postojanje razloga iz stava 1 tačka 6 ovog člana utvrđuje Agencija za nacionalnu bezbjednost, koja nije dužna da te razloge obrazloži.
Protiv rješenja Ministarstva kojim se odbija zahtjev za stalno nastanjenje, može se pokrenuti upravni spor.
Otkazivanje stalnog nastanjenja
Član 58
Stalno nastanjenje može se otkazati strancu, ako:
1) je u Crnoj Gori pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti;
2) to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti, javnog poretka ili zaštite javnog zdravlja;
3) se utvrdi da postoje razlozi za poništenje stalnog nastanjenja;
4) je dao lažne podatke o identitetu ili prikrio okolnosti koje su od značaja za donošenje odluke o priznavanju prava na stalno nastanjenje.
Prilikom odlučivanja o otkazivanju stalnog nastanjenja uzimaju se u obzir okolnosti iz člana 52 stav 2 ovog zakona.
Rješenje o otkazivanju stalnog nastanjenja donosi Ministarstvo. U rješenju se određuje rok u kojem stranac mora napustiti teritoriju Crne Gore i izriče zabrana ulaska u Crnu Goru.
Vrijeme zabrane ulaska iz stava 3 ovog člana računa se od dana napuštanja Crne Gore.
Protiv rješenja iz stava 3 ovog člana može se pokrenuti upravni spor.
Otkaz stalnog nastanjenja i zabrana ulaska upisuju se u putnu ispravu stranca.
Bliži način upisa otkaza stalnog nastanjenja i zabrane ulaska u putnu ispravu stranca propisuje Ministarstvo.
Prestanak prava na stalno nastanjenje
Član 59
Strancu prestaje pravo na stalno nastanjenje, ako:
1) mu je izrečena zaštitna mjera udaljenja ili mjera bezbjednosti protjerivanja;
2) se utvrdi da se stranac iselio iz Crne Gore ili neprekidno boravio duže od jedne godine u drugoj državi, a o tome nije obavijestio Ministarstvo;
3) mu je otkazano stalno nastanjenje;
4) se odrekao od stalnog nastanjenja, danom davanja izjave o tome;
5) ako je stekao crnogorsko državljanstvo.
Rješenje o prestanku stalnog nastanjenja iz stava 1 tačka 2 ovog člana donosi Ministarstvo.
Protiv rješenja iz stava 2 ovog člana može se pokrenuti upravni spor.
Primjena posebnog zakona
Član 60
Na prijavu, odnosno odjavu prebivališta ili boravišta i promjenu adrese stana primjenjuje se zakon kojim se uređuje prebivalište i boravište crnogorskih državljana i stranaca.
V. NEZAKONITI BORAVAK
Dužnost stranca da napusti Crnu Goru
Član 61
Nezakonitim boravkom u Crnoj Gori, u smislu ovog zakona, smatra se boravak stranca bez vize, odobrenja boravka ili drugog zakonskog osnova.
Stranac koji nezakonito boravi u Crnoj Gori mora napustiti njenu teritoriju odmah ili u roku koji mu je određen.
Smatra se da je stranac napustio Crnu Goru ulaskom u drugu državu u koju mu je ulazak odobren.
Stranac je dužan da dokaže da zakonito boravi u Crnoj Gori.
Rok za napuštanje Crne Gore
Član 62
Strancu koji nezakonito boravi u Crnoj Gori Policija će rješenjem odrediti rok u kojem je obavezan da napusti teritoriju Crne Gore, a po potrebi može odrediti i mjesto prelaska državne granice, kao i obavezu prijavljivanja službenom licu na graničnom prelazu.
Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od tri dana od dana prijema rješenja.
O žalbi iz stava 2 ovog člana, odlučuje Ministarstvo, u roku od osam dana od dana prijema žalbe.
Žalba ne odlaže izvršenje rješenja.
Prilikom određivanja roka iz stava 1 ovog člana uzeće se u obzir vrijeme za koje stranac objektivno može da napusti teritoriju Crne Gore, pri čemu taj rok ne može biti duži od 30 dana od dana donošenja rješenja.
Strancu koji iz opravdanih razloga nije napustio Crnu Goru u roku iz stava 5 ovog člana može se na njegov zahtjev ili po službenoj dužnosti, odrediti novi rok.
Strancu kome je izrečena zaštitna mjera udaljenja i strancu koga treba vratiti na osnovu međunarodnog ugovora odrediće se rok za napuštanje Crne Gore samo ako postoje opravdani razlozi.
Zaštitna mjera udaljenja
Član 63
U slučajevima prekršajne odgovornosti određenim ovim zakonom strancu se može izreći zaštitna mjera udaljenja.
Prilikom odlučivanja o izricanju zaštitne mjere udaljenja uzimaju se u obzir okolnosti iz člana 52 stav 2 ovog zakona.
VI. PRINUDNO UDALJENJE
Sprovođenje prinudnog udaljenja
Član 64
Stranca koji nezakonito boravi u Crnoj Gori ili ne napusti Crnu Goru u roku koji mu je određen Policija će prinudno udaljiti.
Zabrana prinudnog udaljenja
Član 65
Stranac se ne smije prinudno udaljiti u državu u kojoj bi mu bio ugrožen život ili sloboda zbog rase, vjere ili nacionalnosti, pripadnosti posebnoj društvenoj grupi ili političkog mišljenja ili u kojoj bi mogao biti podvrgnut mučenju, neljudskom i ponižavajućem postupanju i kažnjavanju.
Zadržavanje stranca
Član 66
Ako to nalažu razlozi obezbjeđenja prinudnog udaljenja, stranac se može izuzetno zadržati u prostorijama Policije, ali ne duže od 12 časova.
Na zadržavanje stranca iz stava 1 ovog člana primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuju policijski poslovi.
Smještaj stranca
Član 67
Strancu koga nije moguće odmah prinudno udaljiti ili kome nije utvrđen identitet, ograničiće se sloboda kretanja smještajem u prihvatilište za strance (u daljem tekstu: Prihvatilište).
Izuzetno, strancu koji ima zdravstvene ili druge posebne potrebe ili razloge, obezbijediće se drugi odgovarajući smještaj.
Strancu koji ima obezbijeđen smještaj i sredstva za izdržavanje, a ne može se prinudno udaljiti, može se odrediti obavezni boravak u određenom mjestu.
Određivanje smještaja u Prihvatilištu
Član 68
Policija rješenjem određuje smještaj u Prihvatilište.
Protiv rješenja iz stava 1 ovog člana može se izjaviti žalba Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
O žalbi iz stava 2 ovog člana odlučuje Ministarstvo, u roku od osam dana od dana prijema žalbe.
Trajanje smještaja u Prihvatilištu
Član 69
Smještaj u Prihvatilištu određuje se na vrijeme do 90 dana.
Nakon isteka vremena iz stava 1 ovog člana, strancu se može produžiti smještaj u Prihvatilištu za još 90 dana, ako:
1) je u toku postupak utvrđivanja identiteta ili prikupljanja podataka;
2) to zahtijevaju bezbjednosni razlozi;
3) namjerno ometa prinudno udaljenje.
Vrijeme koje je stranac proveo izvan Prihvatilišta, na izdržavanju kazne zatvora ili u pritvoru, ne računa se u vrijeme boravka u Prihvatilištu.
Strancu kome je utvrđen identitet može se odobriti napuštanje Prihvatilišta, ukoliko se ne smije prinudno udaljiti iz razloga navedenih u članu 65 ovog zakona.
Pridržavanje pravila boravka i kućnog reda u Prihvatilištu
Član 70
Stranac je dužan da se pridržava pravila boravka i kućnog reda u Prihvatilištu i ne smije ga napuštati bez odobrenja.
Strancu za koga postoje osnovi sumnje da će se ponašati na način suprotan stavu 1 ovog člana odrediće se pojačani nadzor unutar Prihvatilišta.
Pravila boravka i kućni red u Prihvatilištu propisuje Ministarstvo.
Prestanak smještaja u Prihvatilištu
Član 71
Smještaj u Prihvatilištu strancu prestaje:
1) odlaskom iz Crne Gore;
2) kad je podnio zahtjev za priznavanje prava na azil;
3) istekom roka na koji je smještaj određen;
4) nakon utvrđivanja identiteta, ako je to bio razlog smještaja u Prihvatilište.
Smještaj maloljetnog stranca u Prihvatilištu
Član 72
Maloljetni stranac smješta se u Prihvatilište zajedno sa roditeljima, odnosno drugim zakonskim zastupnikom, osim ako se procijeni da je za njega povoljniji drugi smještaj.
Mjera pojačanog nadzora unutar Prihvatilišta može se odrediti maloljetnom strancu koji nije navršio 16 godina života, samo ako je sa roditeljima ili drugim zakonskim zastupnikom.
Maloljetni stranac se ne smije vratiti u zemlju porijekla ili u treću državu, koja je spremna da ga prihvati, ako je to suprotno odredbama čl. 3, 5 i 8 Konvencije protiv mučenja i drugih svirepih i nehumanih ili ponižavajućih kazni ili postupaka sa Dopunskim protokolom 2, kao i čl. 9 i 37 Konvencije o pravima djeteta.
Određivanje obaveznog boravka u određenom mjestu
Član 73
Obavezni boravak iz člana 67 stav 3 ovog zakona određuje Policija po službenoj dužnosti.
Obavezni boravak iz stava 1 ovog člana može trajati najduže šest mjeseci.
Određivanje obaveznog boravka iz stava 1 ovog člana ne oslobađa stranca obaveze da napusti Crnu Goru.
Strancu kome je određen obavezni boravak u određenom mjestu izdaje se posebna identifikaciona isprava koju je stranac dužan da vrati prije napuštanja Crne Gore.
Izgled i sadržaj obrasca posebne identifikacione isprave stranca kome je određen obavezni boravak iz stava 4 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Ograničenje kretanja u određenom mjestu
Član 74
U slučaju iz člana 73 ovog zakona stranac je dužan da boravi na određenoj adresi i da se redovno javlja Policiji u mjestu obaveznog boravka.
Prestanak obaveznog boravka
Član 75
Obavezni boravak strancu prestaje:
1) odlaskom iz Crne Gore;
2) protekom roka na koji je određen;
3) ako se redovno ne javlja Policiji u skladu sa članom 74 ovog zakona;
4) ako mu je priznat status izbjeglice, odobrena dodatna ili privremena zaštita, privremeni boravak ili stalno nastanjenje;
5) ako se utvrdi da nema obezbijeđen smještaj i sredstva za izdržavanje.
Stranac kome je prestao obavezni boravak u određenom mjestu, a nije napustio Crnu Goru, prinudno će se udaljiti ili smjestiti u Prihvatilište.
Stranci sa posebnim potrebama
Član 76
Tokom postupka prinudnog udaljenja vodiće se računa o posebnim potrebama stranaca, kao što su: maloljetnici, lica potpuno ili djelimično lišena poslovne sposobnosti, djeca odvojena od roditelja ili staratelja, lica sa invaliditetom, stare osobe, trudnice, samohrani roditelji sa maloljetnom djecom, kao i lica koja su bila izložena mučenju, silovanju ili drugim teškim oblicima psihološkog, fizičkog ili seksualnog nasilja.
Prilikom preduzimanja službenih radnji prema strancima iz stava 1 ovog člana Policija je dužna da postupa u skladu sa međunarodnim ugovorima i propisima kojima je uređen položaj lica sa posebnim potrebama.
Oduzimanje isprava i predmeta
Član 77
Radi obezbjeđenja izvršenja prinudnog udaljenja strancu se mogu privremeno oduzeti putne i druge isprave, putne karte, predmeti i novčana sredstva.
Oduzeta novčana sredstva koriste se za podmirivanje troškova prinudnog udaljenja stranca.
O oduzetim putnim i drugim ispravama, putnim kartama, predmetima i novčanim sredstvima izdaje se potvrda, na obrascu koji propisuje Ministarstvo.
Troškovi prinudnog udaljenja
Član 78
Troškove smeštaja u Prihvatilište i druge troškove koji nastanu prilikom prinudnog udaljenja snosi stranac.
Ako stranac nema sredstava da naknadi troškove iz stava 1 ovog člana, troškove će naknaditi:
1) fizičko ili pravno lice koje se obavezalo da će snositi troškove boravka stranca;
2) prevoznik koji nije odvezao stranca u skladu sa članom 29 stav 2 ovog zakona;
3) poslodavac koji je zaposlio stranca suprotno odredbama zakona kojim se uređuje rad i zapošljavanje stranaca.
O visini troškova iz stava 2 ovog člana rješenje donosi Policija.
Troškovi koje nije moguće naplatiti na način utvrđen u st. 1 i 2 ovog člana padaju na teret budžeta Crne Gore.
Način naplate troškova smještaja u Prihvatilište i prinudnog udaljenja i obrazac potvrde o naplati troškova propisuje Ministarstvo.
VII. PUTNE ISPRAVE ZA STRANCA
Vrste putnih isprava
Član 79
Putne isprave za stranca su putna isprava za lica bez državljanstva i putni list za stranca, izdati u skladu sa ovim zakonom.
Obrasce putnih isprava iz stava 1 ovog člana propisuje i izrađuje Ministarstvo.
Nadležnost za izdavanje putne isprave za lice bez državljanstva
Član 80
Putnu ispravu za lice bez državljanstva izdaje Ministarstvo.
Putna isprava iz stava 1 ovog člana izdaje se sa rokom važenja do jedne godine.
Zahtjev za izdavanje putne isprave za lice bez državljanstva podnosi se na posebnom obrascu.
Bliži način izdavanja i obrazac zahtjeva za izdavanje putne isprave iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo.
Putni list za stranca
Član 81
Putni list za stranca izdaje se strancu koji nema važeću putnu ispravu, ako:
1) mu je prestalo crnogorsko državljanstvo, za odlazak u inostranstvo;
2) je izgubio stranu putnu ispravu ili je na drugi način ostao bez nje, a država čiji je državljanin nema diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo u Crnoj Gori, niti njene interese zastupa druga država, za odlazak u inostranstvo;
3) je u inostranstvu izgubio putnu ispravu za stranca koju je izdalo diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore ili Ministarstvo, za povratak u Crnu Goru;
4) se prinudno udaljava, za odlazak u inostranstvo.
Putni list za stranca može se strancu izdati i u drugom slučaju, ako za to postoje opravdani razlozi.
Nadležnost za izdavanje putnog lista
Član 82
Putni list za stranca izdaje:
1) Ministarstvo, u slučajevima iz člana 81 stav 1 tač. 1, 2 i 4 ovog zakona;
2) diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore, uz prethodnu saglasnost Ministarstva, u slučajevima iz člana 81 stav 1 tačka 3 i stav 2 ovog člana.
Putni list iz stava 1 ovog člana izdaje se sa rokom važenja do 30 dana.
Odbijanje zahtjeva
Član 83
Strancu se neće izdati putna isprava za stranca, ako:
1) ne može da dokaže da nema ili da ne može da pribavi važeću putnu ispravu države čiji je državljanin;
2) se protiv njega vodi krivični ili prekršajni postupak, osim ako postoji saglasnost organa koji vodi postupak;
3) je osuđen na kaznu zatvora ili novčanu kaznu, dok kaznu ne izdrži, odnosno ne plati novčanu kaznu;
4) nije izmirio dospjelu imovinsko-pravnu obavezu na osnovu pravosnažne odluke;
5) to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti, javnog poretka ili javnog zdravlja ili
6) to nalažu međunarodne obaveze Crne Gore.
U slučaju iz stava 1 tačka 4 ovog člana rješenje o odbijanju zahtjeva za izdavanje putne isprave za stranca se donosi na zahtjev nadležnog suda.
Protiv rješenja kojim se odbija zahtjev za izdavanje putne isprave za stranca, u slučajevima iz stava 1 ovog člana, stranac može izjaviti žalbu Ministarstvu, u roku od osam dana od dana prijema rješenja.
Oduzimanje putne isprave
Član 84
Ministarstvo će strancu privremeno oduzeti putnu ispravu za stranca ako nastupi neki od razloga iz člana 83 stav 1 ovog zakona.
O oduzetoj putnoj ispravi iz stava 1 ovog člana strancu se izdaje potvrda.
VIII. ISPRAVE ZA DOKAZIVANJE IDENTITETA
Namjena isprava i zabrana davanja na poslugu
Član 85
Stranac dokazuje identitet putnom ispravom, ličnom kartom za stranca, posebnom ličnom kartom ili drugom javnom ispravom koja sadrži fotografiju.
Stranac je dužan da ima kod sebe ispravu kojom dokazuje identitet i da je na zahtjev ovlašćenog službenog lica stavi na uvid.
Stranac ne smije ispravu o svom identitetu davati na poslugu drugom licu, niti se smije služiti nevažećom ili tuđom ispravom kao svojom.
Stranac je dužan da se služi ličnim imenom koje je upisano u putnoj ispravi ili drugoj ispravi o identitetu.
Lična karta za stranca
Član 86
Lična karta za stranca izdaje se strancu kome je odobreno stalno nastanjenje, odnosno može se izdati strancu kome je odobren privremeni boravak, a koji nema važeću putnu ispravu.
Strancu koji je član diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva strane države ili član druge misije koja ima diplomatski status, izdaje se posebna lična karta.
Nadležnost
Član 87
Ličnu kartu za stranca iz člana 86 stav 1 ovog zakona izdaje Ministarstvo.
Posebnu ličnu kartu za stranca iz člana 86 stav 2 ovog zakona izdaje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Lična karta iz stava 1 ovog člana i posebna lična karta iz stava 2 ovog člana izdaju se na obrascu koje izrađuje Ministarstvo.
Obrazac lične karte iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo, a obrazac posebne lične karte iz stava 2 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Podnošenje zahtjeva
Član 88
Zahtjev za izdavanje lične karte za stranca može da podnese stranac koji je navršio 14 godina života.
Zahtjev iz stava 1 ovog člana podnosi se Ministarstvu, u mjestu stalnog nastanjenja, odnosno privremenog boravka stranca.
Stranac kome je odobreno stalno nastanjenje, kao i stranac kome je odobren privremeni boravak, a nema važeću putnu ispravu, dužan je da, u roku od 30 dana od dana odobrenja stalnog nastanjenja, odnosno privremenog boravka, podnese zahtjev za izdavanje lične karte za stranca.
Zahtjev za izdavanje posebne lične karte podnosi se organu državne uprave nadležnom za inostrane poslove.
Obrazac zahtjeva za izdavanje lične karte za stranca propisuje Ministarstvo, a obrazac zahtjeva za izdavanje posebne lične karte propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
Rok važenja
Član 89
Lična karta za stranca kome je odobreno stalno nastanjenje izdaje se sa rokom važenja od pet godina.
Maloljetnom strancu kome je odobreno stalno nastanjenje lična karta za stranca izdaje se sa rokom važenja od dvije godine.
Lična karta za stranca kome je odobren privremeni boravak izdaje se na rok na koji mu je odobren privremeni boravak.
Zamjena lične karte
Član 90
Lična karta za stranca će se zamijeniti:
1) u slučaju promjene podataka o strancu;
2) ako je oštećena ili dotrajala, tako da više ne može da služi namjeni;
3) kad fotografija ne odgovara izgledu stranca;
4) istekom roka važenja.
Stranac je dužan da, u roku od osam dana od dana nastupanja razloga iz stava 1 ovog člana, podnese zahtjev za zamjenu lične karte.
Obaveza vraćanja lične karte za stranca
Član 91
Stranac je dužan da Ministarstvu vrati ličnu kartu za stranca, ako:
1) je stekao crnogorsko državljanstvo;
2) se iseljava iz Crne Gore;
3) mu je otkazan boravak saglasno članu 52 stav 1 tačka 3 ovog zakona;
4) mu je otkazano stalno nastanjenje saglasno članu 58 stav 1 ovog zakona.
Nestanak isprava za strance
Član 92
Stranac je dužan da o nestanku isprava za dokazivanje identiteta, iz člana 86 ovog zakona, bez odlaganja obavijesti Policiju ili najbliže diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo Crne Gore.
Organi iz stava 1 ovog člana su dužni da strancu izdaju potvrdu o nestanku isprava za dokazivanje identiteta.
Nestanak isprava za dokazivanje identiteta oglašava se u "Službenom listu Crne Gore", o trošku stranca.
Privremeno oduzimanje isprava za dokazivanje identiteta
Član 93
Policija će privremeno oduzeti ispravu za dokazivanje identiteta stranca, ako:
1) postoje osnovi sumnje da je stranac počinio krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili da je počinio prekršaj;
2) to zahtijevaju razlozi nacionalne bezbjednosti, javnog poretka ili zaštite javnog zdravlja.
Policija će privremeno oduzeti ispravu za dokazivanje identiteta strancu koji nije izvršio dospjelu imovinsko - pravnu obavezu, na zahtjev nadležnog suda.
Isprava iz stava 1 ovog člana zadržava se dok postoje razlozi zbog kojih je privremeno oduzeta.
O privremenom oduzimanju isprave iz stava 1 ovog člana Policija izdaje potvrdu.
IX. KRETANJE STRANCA U UNIFORMI
Uslovi za nošenje strane vojne uniforme
Član 94
Za vrijeme boravka u Crnoj Gori stranac se može kretati u stranoj vojnoj uniformi, ako:
1) boravi kao član diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva strane države ili druge strane misije koja u Crnoj Gori ima diplomatski status u svojstvu vojnog predstavnika, dok misija traje;
2) je član strane vojne misije ili strane vojne delegacije za vrijeme službene posjete Crnoj Gori;
3) se nalazi na školovanju u vojnoj školi;
4) je član strane vojne misije ili strane vojne delegacije, sa diplomatskom ili službenom putnom ispravom, za vrijeme prelaska preko teritorije Crne Gore;
5) učestvuje u vojnoj vježbi i obuci.
Uslovi za nošenje strane policijske ili carinske uniforme
Član 95
Za vrijeme boravka u Crnoj Gori stranac se može kretati u stranoj policijskoj ili carinskoj uniformi, ako:
1) kao član delegacije stranih policijskih ili carinskih organa boravi u službenoj posjeti;
2) obavlja aktivnosti na osnovu međunarodnog ugovora;
3) se nalazi na školovanju u policijskoj školi;
4) kao član stranih policijskih ili carinskih delegacija, sa diplomatskom ili službenom putnom ispravom, prelazi preko teritorije Crne Gore.
X. PRIKUPLJANJE LIČNIH PODATAKA O STRANCU
Član 96
Policija može da prikuplja lične podatke o strancu od organa državne uprave, privrednih društava, preduzetnika i od samog stranca, ako je to:
1) u interesu stranca, a on se tome ne protivi;
2) potrebno radi provjeravanja podataka o strancu.
Organi iz stava 1 ovog člana dužni su da na zahtjev Policije dostave tražene podatke.
Prikupljanje i obrada ličnih podataka o strancu vrši se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.
XI. EVIDENCIJE
Vrste i nadležnost za vođenje
Član 97
Ministarstvo vodi evidencije o: izdatim putnim ispravama za stranca, izdatim i zamijenjenim ličnim kartama za stranca, izdatim putnim listovima za stranca u Crnoj Gori i strancima kojima je otkazano stalno nastanjenje.
Organ državne uprave nadležan za inostrane poslove vodi evidencije o: izdatim vizama, odbijenim zahtjevima za izdavanje vize i poništenim vizama, o izdatim posebnim ličnim kartama za strance i izdatim putnim listovima za strance u drugoj državi.
Policija vodi evidencije o: strancima kojima je otkazan boravak, strancima kojima je zabranjen ulazak i izlazak iz Crne Gore, izdatim vizama na graničnom prelazu, odbijenim zahtjevima za izdavanje vize, poništenim i skraćenim vizama, prijavljenim nestalim ispravama za identifikaciju stranca i o privremeno oduzetim putnim ispravama.
Sadržaj i način vođenja evidencija iz st. 1 i 3 ovog člana propisuje Ministarstvo, a sadržaj i način vođenja evidencija iz stava 2 ovog člana propisuje organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
XII. NADZOR
Član 98
Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona i propisa donijetih na osnovu ovog zakona vrši Ministarstvo, osim u dijelu koji se odnosi na izdavanje viza, odobravanje prvog privremenog boravka u drugoj državi i izdavanje posebne lične karte za stranca, koji vrši organ državne uprave nadležan za inostrane poslove.
XIII. KAZNENE ODREDBE
Član 99
Novčanom kaznom od 300 eura do 1.200 eura kazniće se za prekršaj stranac, ako:
1) ne napusti Crnu Goru u roku koji mu je određen (član 61 stav 2 i član 62 stav 1);
2) napusti Prihvatilište bez odobrenja ili se ne pridržava pravila boravka i kućnog reda u Prihvatilištu (član 70);
3) napusti mjesto boravka na određenoj adresi koje mu je odredila Policija ili se redovno ne javlja Policiji (član 74 ).
Strancu se za prekršaj iz stava 1 ovog člana može izreći i zaštitna mjera udaljenja sa teritorije Crne Gore u trajanju do jedne godine, samostalno ili uz novčanu kaznu.
Član 100
Novčanom kaznom od 200 eura do 1.000 eura kazniće se za prekršaj stranac, ako:
1) se kreće ili boravi na određenoj teritoriji na kojoj mu je kretanje ili boravak ograničen ili zabranjen (član 3);
2) ulazi u Crnu Goru i boravi na njenoj teritoriji bez važeće putne isprave u koju je unijeta viza ili odobrenje boravka (član 10 stav 1);
3) ne koristi putnu ispravu sa kojom je prešao državnu granicu ( član 11 stav 2 );
4) boravi u Crnoj Gori suprotno namjeni za koju mu je izdata viza (član 19 stav 1);
5) boravi u Crnoj Gori suprotno namjeni za koju mu je odobren privremeni boravak (član 35);
6) nezakonito boravi u Crnoj Gori (član 61 stav 1);
7) odbije da na zahtjev ovlašćenog službenog lica ispravu kojom dokazuje svoj identitet stavi na uvid (član 85 stav 2);
8) da na poslugu drugom licu svoju ispravu o identitetu, odnosno ako se služi nevažećom ili tuđom ispravom kao svojom (član 85 stav 3);
9) se služi ličnim imenom suprotno članu 85 stav 4 ovog zakona.
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana strancu se može izreći i zaštitna mjera udaljenja sa teritorije Crne Gore u trajanju do jedne godine, samostalno ili uz novčanu kaznu.
Član 101
Novčanom kaznom od 60 eura do 600 eura kazniće se za prekršaj stranac, ako:
1) u roku od 30 dana od dana odobrenja stalnog nastanjenja, odnosno privremenog boravka ne podnese zahtjev za izdavanje lične karte za stranca (član 88 stav 3);
2) u propisanom roku ne podnese zahtjev za zamjenu lične karte za strance (član 90 stav 2);
3) ne vrati ličnu kartu za stranca u slučajevima utvrđenim članom 91 ovog zakona;
4) ne prijavi nestanak isprava (član 92);
5) za vrijeme boravka u Crnoj Gori nosi stranu vojnu, policijsku ili carinsku uniformu suprotno čl. 94 i 95 ovog zakona.
Član 102
Novčanom kaznom od 3.000 eura do 12.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice i preduzetnik, ako na granični prelaz doveze stranca ili bez odlaganja o sopstvenom trošku ne odveze i ne naknadi troškove boravka stranca koji ne ispunjava uslove iz člana 10 ovog zakona (član 29).
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 30 eura do 1.200 eura odgovorno lice u pravnom licu.
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana može se izreći i zaštitna mjera zabrane vršenja djelatnosti u trajanju do jedne godine.
XIV. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Rok za donošenje i primjena podzakonskih propisa
Član 103
Propisi za sprovođenje ovog zakona donijeće se u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana primjenjivaće se podzakonski akti doneseni na osnovu Zakona o kretanju i boravku stranaca ("Službeni list SFRJ", br. 56/80, 53/85, 30/89, 26/90, 53/91 i "Službeni list SRJ", br. 24/94 i 28/96), ukoliko nijesu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Rješavanje po započetim postupcima
Član 104
Postupci započeti prije stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, ako je to za stranca povoljnije.
Važenje isprava izdatih po ranijim propisima
Član 105
Putne i druge isprave izdate prije stupanja na snagu ovog zakona, osim odobrenja za stalno nastanjenje i odobrenja za privremeni boravak, važe godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Odobrenje za privremeni boravak izdato prije stupanja na snagu ovog zakona važi do isteka roka na koji je izdato.
Član 105a
Raseljenim licima iz bivših jugoslovenskih republika, koja su privremeno zadržala status raseljenog lica u skladu sa Odlukom o privremenom zadržavanju statusa i prava raseljenih i interno raseljenih lica u Republici Crnoj Gori ("Službeni list RCG", broj 46/06), može se odobriti stalno nastanjenje ukoliko se na dan stupanja na snagu ovog zakona nalaze na evidenciji raseljenih lica, što se dokazuje potvrdom Kancelarije za azil.
Stalno nastanjenje može se odobriti i interno raseljenim licima sa Kosova, koja su status interno raseljenog lica privremeno zadržala na osnovu Odluke iz stava 1 ovog člana, ako se do 14. novembra 2009. godine, radi evidentiranja, prijave organu uprave nadležnom za zbrinjavanje izbjeglica, što se dokazuje potvrdom tog organa.
Interno raseljeno lice koje se iz zdravstvenih razloga, što se dokazuje medicinskom dokumentacijom javne zdravstvene ustanove, nije prijavilo radi evidentiranja može se prijaviti u roku od tri mjeseca od isteka roka propisanog u stavu 2 ovog člana.
U postupku odlučivanja o odobravanju stalnog nastanjenja licima iz st. 1, 2 i 3 ovog člana neće se primjenjivati odredbe člana 57 stav 1 tač. 3, 4 i 5 ovog zakona.
Licima iz st. 1 i 2 ovog člana, koja nemaju važeću putnu ispravu potrebnu za ostvarivanje prava na stalno nastanjenje, a nema smetnji iz člana 57 stav 1 tač. 2 i 6 ovog zakona, odobrava se privremeni boravak do obezbjeđivanja važeće putne isprave, a najduže tri godine od dana odobravanja privremenog boravka.
Lica iz stava 5 ovog člana imaju prava i obaveze stalno nastanjenog stranca u skladu sa ovim zakonom.
Član 105b
Lica iz člana 105a st.1 i 2 ovog zakona mogu podnijeti zahtjev za odobravanje stalnog nastanjenja u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 105c
Licima kojima se u skladu sa članom 105a ovog zakona odobri stalno nastanjenje prestaje status raseljenog, odnosno interno raseljenog lica.
Lica koja ne ostvare pravo na stalno nastanjenje u skladu sa članom 105a ovog zakona smatraju se licima koja nezakonito borave u Crnoj Gori.
Prestanak primjene dosadašnjeg zakona
Član 106
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje primjena Zakona o kretanju i boravku stranaca ("Službeni list SFRJ", br. 56/80, 53/85, 30/89, 26/90, 53/91 i "Službeni list SRJ", br. 24/94 i 28/96).
Stupanje na snagu zakona
Član 107
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".
SU-SK Broj 01-1005/11
Podgorica, 15. decembra 2008. godine
Skupština crne Gore
Predsjednik,
Ranko Krivokapić, s.r.