Regulation Bektashi confession 1930

RRGULLORE E

Bektashijyet Shqiptarë

(Fletorja Zyrtare, Tiranë, e Mërkurë 26 Fruer 1930)

Elementi Bektashian, i Mbretnis Shqiptarë i përfaqesur rregullisht prej delegatëve fuqiplotë të zgjedhun prej Kongresit të Tretë, të tyne që u mbajtë në Korçë, në Teqen e Shejtë të Turanit me datë 28 Shtatuer 1929 votojë këtë Rregullore.

Art.1

Sekti Bektashij giith veprimet që i përkain administrimit të mbrendëshmë, zgjedhjes, empimi, disiplinës dhe administrimit të pasunisë të i konformon në dispozitat e kësaj Rregulloreje.
Art 2.

Sekti fetarisht ndahet në Klerikë, Muhipë, dhe Llaikë.

Art 3.
Gjuha zyrtare dhe fetarë e sektit ashtë Shiqipja.

Art 4.
Sektj Bektashij për sa i përket administrimit dhe zotnimit të pasunisë ashtë person juridik dhe gëzon të  drejtat e personit moral.

KAPTINA lI.

Klerì

Ari 5.

Kleri përbahet prej:
a) Krye Giyshi
b) Gyshervet;
c) Pridërvet;
ç) Dervishëvet;
d) Ofiqarëvet të sherbimit fetar.
Art. 6.
Klerikët duhet të jenë shtetàs dhe prej fisit dhe gjuhës shqiptare, të dijnë me shkrue e me këndue lirisht gjuhën zyrtare. dhe të jenë nji moshë të paktën 25 vjetësh, dhe të mos jenë njofur për vepra antikornbëtare.
Art 7.
Dorëzimi, gradimi, i klerit bahet si mbas rregullit të shejt tradicjonal, tue marrë parasyesh ç‘lësitë e lypuna prej ligieve të Shtetit, dhe prej kësaj Rregulloroje.
Art. 8.
Krye Gjyshi, Gjpshërit, dite Prindërit, në postet e tyre janë përmanent për vec rasteve që përmënden në ligiet e Shtetit, dhe nëtë Rregullore.
Art 9.
Muhipët, qi i kanë bërë Bektashizmës sherbime me rëndësi i u nepet titull Nderi, Dervish, Prind, dhe Gjysh. Këta tiluj i jepen vetem prej Krye-Gjyshit me vendimin e Këshillit të Shejtë Gjyshënor.
Muhipët që mbajnë këta tituj nuk mund të konsiderohen kurrë si Kler, as qi figurojnë në radhuan e Klerit
Art. 10
Muhipët, dorëzohen prej Prìndërvet dhe Gjyshërvet. Kur Krye-Giyshi kryeson ndo një giysheri, dorëzon muhibë dhe kurë nuk ashtë titullar gjyshërijë mund të dorëzojë muhibë vetëm në raste ekstraordinare.

KAPTINA III.
Gjyshërit

Art. 11.
Sekti Bektashian Shqptar fetarisht ndahet në giashtë Gjysheri:
a) Gjysherija e Krujes, duke përmbledhur Prefekturat Kosovë, Shkodër, Durrës, dhe Tiranë, me qendër Teqeja e Shijtë Shemimiut, në Fushë Krajë.
b) Gjyshëria e Elbasanit, duke përmbledhur Prefekturat Dibër, dhe Elbasan, me qendrë Teqeja e Shejtë Kbefaji, Babajit në Albasan.

c) Gjyshërija e Korçës, me Prefekturën esaja, për veç Nëprefekturave, Kolonjë dhe Leskovikë, me qendrë Teqeja e Shejtë Hysen-Dedejit në Meçan.
ç) Gjyshërija e Frashërit, me Nënprefekturat Kolonjë, Leskovik e Përmet, me përjashtimin e Krahinës së Dëshnicës më qendre Teqeja e Shejtë Nasibiut, në Frashër.
d) Gjyshërija e Prishtës, duke përmbledhur Prefekturën e Beratit, dhe Krahinën Deshnicë me qendrë Teqeja e Shejtë Thaihir-Babajit në Prishtë.
dh) Gjyshërija e Gjinokastrës, me Prefekturën e sajë dhe atë të Vlonës, me .përjashtimin të Nënprefekturës së Përmetit, me qendrë Teqeja e Shejtë Asim-Babajit, në Gjinokastrë.
Qendra e Krye-Gijsehërisë caktohet prej hëshillit Gjyshënor.
Art. 12.
Transferimi i nji qendre gjyshërje proponohet prej Këshillit të Shejtë Gjyshënor, dhe vendoset prej Këshilit Mikstë

KAPTINA IV.
Oganet e Sektit edhe menyrà e zgjeclhjes se tyne

Art. 13.
Organet e Sektit jane:
a) Krye.Gyshit
b) Këshilli i Shejte Gyshënor;
e) Këshilli Mikste
ç) Keshilla Llokale te Gjysherivet;
d) KeshilIat e Prindërvet;
dh) Ofiqaret e sherbimit fetar.
Art 14.
Zgjedhia e Krye.Gjyshit kur vendi i Tij Mbetet vakant ose kur nuk eshte ne gjendje fizike te permbushij detyrat e tija, behet prej Këshillit te Shejte Gjyshenor, ne konformitet me kete rregullore.
Zgjedhja ne konformitet me dispositat e ligjit te ligjit te Komuniteteve Fetare, i paraqitet Qeveris per dekretim Mbretnuer.
Gjysherit titullar te Gysherivet, zgiidhen prej Këshillit Gjyshënor, dhe emnohen me nji cerlifikate te leshuar prej Krye-Gjyshit;
Art. 15.
Kshi1ii i Shejte Gjyshenor përbëhet prej Gjyshërvet Titullar të Gjyshërijvet nën Kryesin e Krye.Gjyshit.
Art. 16.
Këshilli i Shejte Gjyshënor, ka quorun (shumica legale) kur jane prezent.
 te paktën katër antarë te Tij. Në rast te kundert Këshilli Mikstë i dyfishuar zgjedh antarët që mungojnë. Në këtë mbledhje janë ipso-fakto edhe pjesëtarët e Këshillit të Shejtë Gjyshënor në qoftë se ka.
Art. 17.
Këshilli Mikstë, përbëhet prej dymmbedhjetë vetash të zgjedhun : dy antar prej cdo Gyshërije nga të cilet njeri do të jetë Prind ose Gjysh, dhe tjetri Muhibë.
Art. 18,
Zgiedhjet e Antarevet të Këshillit Mikstë bëhen me vota të mbeshefta në qendrat e Gjyhërijvet ku marrin pjesë Këshillat e Prindërijve së bashku me atë të Giyshërisë respektive.
Per t’u lëshuar certikata relative përfundimi i zgjedhjve i paraqtet Krye-Gjyshit.
Art. 19
Këshilli Mikstë, zgjidhet për nji perjudhë tre vjet.
Art. 20.
Kur mbetet vakant vëndi i ndo nji antarit te Këshillit Mikstë, zgjedhja e antarit të ri bahet si mbas dispositavet t’Artikullit 18.
Art. 21.
Këshillat e Gjyerijvet përbëhen prej kater muhibësh, nën kryesinë e Titullarvet të Gjyshërivet.Antaret e ketyre Meshillave zgtjidhen dy fish nga Titullarët e Gjyshërijvet përkatëse dhe i paraqiten Krye Gjyshit i cili pëlqen kater prej tyre.
Art, 22.
Prindi zgjidhet me pëlqimin e Muhibëvet të Teqesë respektive, një prej kanditatëve të propozuar prej Titullarit të Gjysheris përkatëse.. Dekreti i Shejtë lëshohet prej Krye-Gjyshit.
Art. 23.
Këshillat e Prindërvet përbëhen prej dy muhibësh, nën kryesinë e Prindërve.
Antarët e këtvre Këshillave zgiidhen dy fsh nga Prindërit dhe u paraqiten Gysherijvet përkatëse të cilet pelqejnë dy prej tyne.
Art. 24
Këshillat e Gysherijvet dhe Prindërivet zgjidhen për tre vjet paralel me Këshillin Mikstë.
Art. 25,
Ofiqarët e sherbimit fetar, emërohen prej Titullarvet të Prinderjvet dhe duhet të jenë të paktën Muhibë.

KAPTINË v
Detyrat e Organevet

Art. 26
Krye-Gjyshi asht autoriteti ma i Naltë spiritual i Sektit Bektashian, dhe e përfaqëson në pikpamje fetare.
Krye-Gjyshi për vec kompetencës që i napin Iigiet e Shtetit dhe kjo Rregullore ka për detyrë të verë në zbatim gjith vendimet e marruna prej Këshillit të Shejtë Gjyshenor, dhe Këshillit Mikstë.
Art. 27.
Krye-Gjyshi ka të drejtë të  mbaje pranë Tij për detyra spiritule dy Gjysher. dhe për nevojat administrative deri dy Sekretarë.
Posti, dhe detyrat spirituale të Krye-Gyshit nuk zëvendësohen me as nji menyre. Kry-Gjyhi me lejen e vet mund te zevendsohet vetem ne sherbime administiative me aren e nji Gjyshij qe ka pranë tij.
Në rast pushimi, vdekje oe semundje mendore, ose trupore që e lanë të pa-zotin Krye-Gjyshin per me krye detyrat qe i janë ngarkuar, deri n’ emnimin e nji tjetri dhe dekretimin e tij prej Mbretit, detyrat e Krye-Gjyshit kryhen prej ma të vjeterit në dorezim nga Gjyshrit që ndodhen pranë tij.
Art. 28.
Këshilli i Shejtë Gyshnor, në konformitet me ligjet e Shtetit rregullon Sektin Bektanshian të Shqipërisë, për sa i përket besimit, disiplinës, organizimit dhe administrimit të tìj të mbrendshem, dhe ne bazë të doktrinave e rregullave të shejta tradicionale, boton libra dhe revista fetare.
Librat fetare Bektashiane, t’aprovueme nga KeshiIli i Shejtë Gjyshënor, për t’u përdoron në Shkollat fetare Bektashiane, duhet t’ aprovohen dhe nga Ministrija e Arsimit.
Art. 29.
Gith Kleri Bektashian, asht i detyruem t’ju bindet vendimeve të t Gjyshnor të dhanura n’interesen te Shtetit dhe në konformitet me Ligjet e Shtetit dhe me kete Rregullore.
Art, 30

Këshilli I Shenjte Gjyshenor mblidhet ne qendren e Krye-Gjysheris rregullisht  dy herë në vit : me 1Prill dhe me 15 Shtator të cdo viti. Gjyshi ne  rast nevoje mund të  provokoje dhe mbledhie të jashtzakonshme.

Vendimet merren me shumicë votash. Ne rast barazim votash fillon ana e Kryetarit.
Art. 31
Këshilli Mikste mblidhet ipso-fakto nji herë në vit, me 15 Shtator, në qendrën e Kryegjysheris. Kryetari zgiidhet me vota të mbeshefta nji prej Klerikëvet, dhe Sekretar një prei Muhibevet antar të ketij t.
Për të qenë mbledhja legale duhet të jenë prezent dy të tretat e antarvet. Krye-Gjyshi me çfaqjen nevoje provokon mbledhje të jasht-zakonshme.
të këtij KëshiIli.
Art. 32
Këshillit Mikstë për vec kompetencës që i jepë kjo Rregullore ka për detyrë hartimin e buxhetit të Krye.Gjysherisë, giith-ashtu ka të drejtë survejance administrative dhe financjare.
Art. 33.
Gjith traditat e Shejta Bektashiane që nuk janë në kundërshtim me Iigiet e Shtetit përmblidhen prej Krye-Glyshit, bisedohen nga të dy Këshillat, (Këshilli i Shejtë Gjyshënor dhe Mikstë) të mbledhiur së bashku nën kryesinë e Krye.Gjyshit, dhe pasi aprovohet marrin emrin ‘Rregullorje e mbrendëshme. Gjith Kleri Bektashian detyrohet të konformohet më dispozitat e saj.
Art. 34.
Këshillat lokaie të Gjysherijve dhe të Prindërive për vec kompetencës që i u jep kjo Rregullore kanë për detyrë hartimin e buxheteve të Teqeve përkatëse.
Art. 35.
Ofiqarët e sherbimit fetar kanë për detyrë të përmbushin urdhënat që i u nepen prej organevet ma të naltë të Bektashizmit.

KAPTINA VI.
Dispozita disiplinore

Art. 36.
Krye-Gjyshi ose Gyshërit pushohen nga ana e Qeverisë në bazë të dispozitavet përkatëse të Ligjit të

Komuniteteve fetare. Gith-ashtu pushohen dhe prej Këshillit të Shejtë Gjyshënor kur veprojne kundra urdhravet të kësaj Rregullore dhe të traditavet të Shejta Bektashiane.
Në rastë e pushimit të Krye-Gjyshit vendimi i paraqitet Qeveris për t’ u marrë Dekreti Mbretnor.
Art. 37.
Krrye-Gjyshit dhe Gjyshervet të pushuar po të dëshiroj vetë u caktohet nji Teqe vetëm sa për banim.
Art. 38.
Të gjiihë Titullarët e Teqeve që veprojnë kundra traditave Bektashiane, ose bëjnë ndonlë nga fajet e treguara n‘ArIt 36. dëhohen si mbas dispozitavet te atij artikulti dhe të Art. 37.
Art. 39
Kur Muhibët e ndonji Teqeje, akuzojnë Tituillarin e Teqesë së tyre, për pazotësi dheb akuzimet e
vërtetohen prej Titullarit te Gjysheris, KëshilIi I Shejtë Giyshënor, në bazë të dispozitave të kësaj Rregulloreje, mund t’ a heqi nga posti, dhe i cakton nji vend me ndonji Teqe, sa pë banim.
Art. 40
Dervishvet u merren petkat fetare në rast që këta nuk i u binden dispozitavet të kësaj RreguIloreje, dhe të Rregullores Mbrendshme. Ky dënim nuk mund te aplikohet pa aprovimin e Krye-Gjyshìt.
Art. 41.
Klerikët e pushuar ose të degraduar që nuk i binden vendimit dite vazhdoinë në mbajtjen e petkave ose ofiqeve fetare, dënohen si mbas dlspozitave të Kodit Penal.

KAPTINA VII.

Shkolla.

Art. 42.

Krye-Gjysheria Bektashiane tue u konformuar në Statutin Themeitar te Shtetit dhe ne dispozitat e Ligjit te Komuniteteve Fetare, si  slikolla fetare per edukimin e KIerit dhe te kanditat-klerit i Tij.
Art. 43.
Programi i Shkolles ne konformitet me Iigjit e Shtetit, pergatitet prej Këshillit Gjyshnor dhe aprovohet prej Ministris s’Arsimit.
Art. 44,
Shkollat e Sektit mbahen me fode qe ben fjale artikulli 48.

KAPTINA VII.
Dispozita Financjare

Art. 45.
Krye-Gjysherija permbahet me t ardhunat qe vijon:
a) T’ ardhunat nga Teqet, qe permend artikulll 48;
b) Dhuratat q i behen Krye Gjyshris prej Shqiptarve, dhe subvancjone qe mund tu jepen prej Qeverise;
KryeGjysherija e elementit Bektashij, me as nji menyre nuk mund te pranoje dhurata te huaja pa lejen e Qeverise.
Art. 46
C’do Teqe rnbahet me pasunit e veta.
Teqet qe s’kan pasuni mbeten me subvancjonin e arkes te KryeGjpsherise .
Titullaret. e Teqeve, jan te detyruar mbrenda nji viti te dergojne Iistat e gjithe pasunivet te tyne ne Kryesheri per t shkuar ne rregjistrat e pergjithshme.
Art. 47.
As nji pasuni e pa-lujtshme e nji Teqeje Bektashiane nuk mund te. jetersohet pa pelqimin e Këshillit te Shejt Gjyshnor, dhe pa vendimin e KeshilIit Mikste, perndryshe jetersimi asht i pa-vlefteshem.
Menyra e administrimit, e shfrytimit, dhe e jetersimit te pasuris se lujtshme te Teqevet, caktohet ne Rregulloren e mbrendshme.
Art. 48.
C‘do Teqe, detyrohiet t hartoje buxhetin e saje ne te cilin duhet W figuroje fondi qi do t’i caktohet prej Këshillit Mikste per te perballuar shpenzimet e Krye-Gjysheris dhe te shkollave fetare.
c’do Teqe, buxhetin e saje detyrohet t’a dergoje ne KryeGjysheri deri me 1 Shtator te cdo vitit.
Art. 49.
Këshilli Mikste, ne rase nevoje formon Komisione te posacme per te hetuar pasurte e Teqevet qe ndodhen te registruara mbi emra private dhe pefundimi i hetimevet i paraqitet Këshillit te Shenjte Gjyshnor per te marre masa Iigjore.

KAPTINA IX.
Dispozita të ndryshme

Art. 50.
Ndryshime ne kete Rregullore bahen mbi propozimin e Keshilles te Shejte Gjyshnor, prej nji Asambleje te perber po prej ketij Këshilli ashtu edhe KeshilIit Mikste te  dyfishuar dhe te mbledhur nen e Kryesin e Kryegjyshit.  
Vendimet merren ne dy te tretat e votave. Ndryshimet e bera nuk kan fuqi pa u aprovuar prej Kshillt Ministruer.
Art. 51.
Nuk mund t celen Teqe te reja pa lejen e Keshiilliit t Shejt Gjyshnor., dhe pa pelqimin e Qeveris.
Art 52.
Teqet qe nuk jane ne gjendje ekonomike té mirmbahen dhe nuk shifet e nevojshme eksistenca e tyre me vendimin e Këshillit te Shejte Gjyshnor, mund te mbyllen ose te kthehen ne Dervishije.
Art. 53.
Ne luljet fetre dhe ne cdo ceremoni,te Sektit Bektashian Shqiptar behen Iutje per Mbretin, per Kombin Shqiptar, dhe per Ushtrin.
Art. 54.
Organet e sektit Bektashian e Shqipetar, kane per detyre te jane kur— doher perkrahesit e permiresit te gjendjes sociale dhe te bashkimjit e vlIaznimit kombar.
Art. 55.
C‘do Gjysheri, c‘do Prideri, dhe c‘do Dervishije do te kete vulen e saj zyrtare t’ aprovuar prej Krye-Gjyshit.
Art. 56.
Kur rji Titullar Teqeje, eritikon (kemben besimin Bektashi) denohet nga Teqeja, dhe pasunija e lujteshme dhe e pa lujtshme e saj mbetet prone e Teqes Bektashaine.

KAPTINA X.
Dispozita Transitore

Art. 57.
Qendra e Krye-Gjysheris deri sa te caktoje Këshilli i Shejte Gyshnor prkohesisht asht Teqeja e Turanit ne Korce ku do te celet dhe shkolla e pare Bektrashiane.
Art. 58.
Këshilli Mikste i zgiedhur prej Kongresit te Korces, ne baze te fuqise qe i ka dhane ay Kongres, zgedh Giyshrit Titullar te Gjysherivet ne qendrat e caktuara n’ arikullin 11., Hiresite qe pasojne.
Ne Girokaster Gjysh Selim Ruhi,
Ne Frasher Gjysh Mustfa Qenzi,
Ne Prishte Gysh Kamber Ali,
Ne Kruje Giysh Mehmet Ali,
Ne Korce Gjysh Zylfikar Ali,
Ne Elbasan Gjysh Mustafa Haki.
Gjith-ashtu dhe deri sa te zgidhet Krye Giyshi, ne konformitet me dispozitat e artikullìt 27, zgiedh zavendes-Krve gjyshi Hirsine e Tij Gjysh Kamber Ali Prishtina.
Art. 59.

Gjysherit që ndodhen sot te cilet nuk jane Titullar Gjysherie lehen  jashte juridiksionit te Gjysheris, dhe mvaret drejt nga Kryegjysheria deri sa te  rojne,vecanerisht Hiresis se Tij gjysh Sujlemani gjirokastres, I jepet dhe titulli I Nderit.”PLAKU I GHJYSHERVE” pas ketij ky tituill suprimohet.

Art.60

Kjo rregullore hyne ne fuqi pasi t’aprovohet prej Këshillit Ministrues.
Kryetari i Kongresit te Korces
Zav.Kryegjysh

Gjysh Kamber Ali.d.v

©GC